W roku 2016 widzieliśmy wiele zdjęć. Pojawiło się kilka, które zyskały wymiar symboliczny. Jednak końcówka roku przyniosła wydarzenie, które nie dość, że wpłynęło na historię, to za sprawą determinacji i odwagi fotoreportera Burhana Ozbiliciego, z całą pewnością przejdzie też do historii fotografii. Zdobyło właśnie Grand Prix konkursu Grand Press Photo.
19 grudnia 2016 roku miał miejsce zamach na ambasadora Rosji w Turcji. W galerii fotograficznej w Ankarze zamachowiec postrzelił Andrieja Karlova, który w wyniku obrażeń zmarł w szpitalu. W trakcie przemówienia ambasadora Rosji w galerii, Mevlut Mert Altintas, który miał okazję stać niedaleko polityka, wyciągnął pistolet i oddał w kierunku Karlova strzały. Towarzyszyły mu w tym amoku okrzyki: „Nie zapomnijcie o Aleppo! Nie zapomnijcie o Syrii”. Cała scena rozegrała się na oczach osób, które przyszły na wystawę fotograficzną w poniedziałkowy wieczór.
Na miejscu zdarzenia był Burhan Ozbilici, wysłannik agencji Associated Press, który miał udokumentować przemówienie ambasadora Rosji. Nikt nie spodziewał się takiego obrotu spraw. W momencie, kiedy doszło do wymierzenia przez Altintasa broni w kierunku Karlova i oddania strzałów, Ozbilici zachował zimną krew, chwycił aparat i zarejestrował całe wydarzenie. Większość ludzi w takiej sytuacji zareagowałaby inaczej, ale nie on. Prawdziwy fotoreporter jest w stanie ryzykować swoje zdrowie i życie dla wykonania takiego materiału. Podejrzewam, że Burhan wiedział, że doświadcza historycznej chwili i te zdjęcia będą bardzo ważne. Tak naprawdę to jedyne, co mógł zrobić w tamtej sytuacji.
Oczywiście, bałem się i zdawałem sobie sprawę z niebezpieczeństwa, które mi grozi, jeśli bandyta odwróci się w moją stronę. (...) Myślałem wtedy: „Jestem tu. Nawet gdybym miał oberwać i być rannym lub zabitym, jestem dziennikarzem. Muszę wykonywać swoją pracę. Mógłbym uciec bez zrobienia zdjęć... Tylko wtedy nie znalazłbym właściwej odpowiedzi na pytanie, dlaczego nie zrobiłem w tamtej chwili zdjęć?". Myślałem wtedy nawet o kolegach, którzy stracili życie,, wykonując zdjęcia w miejscach konfliktów zbrojnych przez ostatnie lata.
Chwilę po postrzeleniu Karlova, zamachowiec sam zginął w wyniku interwencji policji. Co za tym idzie – nie dowiemy się, co dokładnie nim kierowało i czy hasła przez niego wykrzykiwane faktycznie były jego poglądami. Sytuacja dotycząca Turcji i Rosji w kwestii zaangażowania w sprawę Syrii jest ideologicznie na dwóch różnych krańcach. Turcja nie popiera stanowiska Rosji, która wspiera syryjskiego prezydenta Baszara el-Asada.
Tak oto powstało zdjęcie, które z pewnością przejdzie do historii. Wszystkie redakcje, agencje i wydawnictwa, które jeszcze przed końcem roku przygotowały zestawienia najlepszych fotografii 2016 roku, nieco się pośpieszyły. Oto bowiem w drugiej połowie grudnia otrzymaliśmy zdjęcie, które w każdym z tych zestawień powinno się znaleźć. Jest proste, dosadne, ma jasny przekaz. Każdy oglądający rozpozna, o co w nim chodzi, a zarazem fotografia niesie w sobie podtekst, przykrą historię. Dawno nie widzieliśmy takiego zdjęcia - wykonanego dokładnie w chwili zamachu przez dobrze przygotowanego profesjonalistę, zawodowym sprzętem, a nie amatora, uczestnika, który „cyknął fotkę" smartfonem przy okazji.
Historyczna fotografia trafiła niemal natychmiast po wykonaniu do kanałów społecznościowych agencji Associated Press, gdzie bardzo szybko zyskała ogromną popularność. Komentarze użytkowników są jednak podzielone i często bardzo skrajne. Jedni uważają, że zdjęcie zasługuje na nagrodę, inni są zszokowani tym, że Ozbilici był w tamtej dramatycznej chwili w stanie podnieść aparat do oka i fotografować.
Jak widać, w obliczu tej tragedii zawodowcy są cały czas w gotowości, a dokumentowanie wydarzeń mają po prostu we krwi.
Zdjęcia, który zwyciężyły w tegorocznym konkursie Grand Press Photo znajdziecie w naszym materiale.
