Szklano-metalowe naleśniki, czyli najmniejsze obiektywy świata cz.1
KRZYSZTOF BASEL
• dawno temu
Metalowe naleśniki pokryte farbą ze szklanym nadzieniem w środku i dyskretnymi napisami za zewnątrz ? fotograficznie pasjonaci uwielbiają takie potrawy. O ile normalne naleśniki zazwyczaj znikają po kilku minutach, te fotograficzne trzymają się bardzo dobrze — czasem nawet 30–40 lat. W tym artykule przyjrzałem się najmniejszym, seryjnie produkowanym fotograficznym obiektywom świata, czyli tzw. naleśnikom (pancakes), które oferują bardzo dobrą jakość przy minimalnych rozmiarach.
Pierwsze fotograficzne naleśniki zostały stworzone w 1902 roku przez fizyka Paula Rudolpha. Naukowiec pracował wtedy dla firmy Zeiss. Od tego momentu klasyczne obiektywy pancake przybrały nazwę Zeiss Tessar. Pierwsze naleśniki były tworzone z czterech elementów (??????? — Tessera, co w tłumaczeniu z Greckiego znaczy cztery) i oferowały minimalną przysłonę f/6.3.
Późniejsze wersje (1917r.) oferowały już światosiłę f/4.5. W 1930 roku konstrukcję ulepszono i wprowadzono obiektywy f/3.5 i f/2.8. Klasyczny pancake powinien, ale nie musi być skonstruowany w ten sposób. Głównym wyróżnikiem ich nazwy są wymiary, zbliżone do krążka hokejowego.
Zobacz również: Podstawy fotografii: przysłona
ZOBACZ TAKŻE: Największe obiektywy w historii - CZĘŚĆ I oraz CZEŚĆ II
Czy przez swoją małą wielkość obiektywy oferują gorszą jakość? Wręcz przeciwnie. Wiele z prezentowanych poniżej modeli jest klasyfikowanych wśród najostrzejszych obiektywów w swojej klasie. Dzięki niewielkim rozmiarom i wręcz piórkowej wadze (ok 100g) naleśniki wraz z niedużym aparatem, stanowią rewelacyjne rozwiązanie dla podróżników czy osób, które nie rozstają się z aparatem.
Industar 50–2 50mm f/3.5
Prawdziwy pancake rodem z ZSRR. To jeden z pierwszych obiektywów M42 sprzedawanych z Zenitem E w latach siedemdziesiątych. Obecnie Industar można kupić w Polsce za ok 60–100zł. Za tak nieduże pieniądze otrzymamy ostry, solidnie wykonany obiektyw, który sprawdza się w fotografii makro.
?Rosyjski naleśnik? waży jedynie 65g, a maksymalna przysłona, z jaką pracuje to f/16.
Przykładowe zdjęcia: TUTAJ, [url=http://www.galactinus.net/vilva/retro/eos350d_industar50.html ]TUTAJ[/url] i [url=http://www.retrocamera.net/2009/01/magic-with-the-industar-50–2/ ]TUTAJ[/url]
[url=http://www.mir.com.my/rb/photography/companies/nikon/nikkoresources/special/GN45mm.htm ]Nikkor GN Auto 45mm f/2.8[/url]
To doprawdy leciwy naleśnik ? obiektyw był produkowany w latach 1968 ? 1977 w czterech wersjach. Zaprojektowany do korzystania wraz z lampą błyskową obiektyw posiada klasyczną budowę ? 4 elementy w 3 grupach. To typowy pancake — bardzo mały, lekki (150g), wyjątkowo solidnie zbudowany i oferujący dobrą jakość zdjęć. W dniu wprowadzenia do sprzedaży kosztował 60 USD.
Przykładowe zdjęcia: Flickr
[url=http://www.mir.com.my/rb/photography/hardwares/classics/emfgfg20/eserieslenses/htmls/283550mm.htm#50mm ]Nikon Nikkor AiS 50mm f/1.8 (Series E)[/url]
To w zasadzie nie jest prawdziwy pancake, ale Nikkor AiS 50mm f/1.8 z serii E jest wyjątkowo cienki i lekki (135g). Zaprezentowany w 1978 roku obiektyw był produkowany do 1985 roku, w przynajmniej 9 wersjach. Obecnie ?szkło? o klasycznej ogniskowej osiąga niską cenę w okolicach 300zł (65 USD). Nikkor AiS 50mm f/1.8 (Series E) został zbudowany z 6 elementów w 5 grupach. Można powiedzieć, że jest to typowa, obecnie produkowana ?pięćdziesiątka?, tylko bez autofokusa.
Test obiektywu: Ken Rockwell
Obiektyw powstał pod koniec lat osiemdziesiątych i był produkowany przez kilka następnych lat. Solidne ?szkło? stworzone z 6 elementów ułożonych w 5 grupach, które waży 125g. Początkowo Rokkor kosztował 57 USD. Obecnie używane obiektywy tego typu można kupić w podobnej cenie.
Przykładowe zdjęcia: Flickr
[url=http://www.mir.com.my/rb/photography/hardwares/classics/olympusom1n2/shared/zuiko/htmls/40mm.htm ]Olympus OM Zuiko 40mm f/2.0[/url]
40mm to dziwna ogniskowa ? ani to szeroki kąt, ani klasyczna ?pięćdziesiątka?, w dodatku ze światłosiłą f/2.0. Olympus OM Zuiko 40mm nie jest nawet typowym naleśnikiem, ponieważ został stworzony z 6 elementów w 6 grupach, a nie jak klasyczny Tessar z 4 elementów w 3 grupach.
Mimo to obiektyw osiąga bardzo wysokie ceny na rynku wtórnym ? 600–800 USD, a i tak ciężko go znaleźć. To kilkukrotnie więcej, niż w 1987 roku, kiedy to Zuiko 40mm kosztował 95 USD. Co powoduje tak dużą różnicę? Jak podaje Tijger Tsou z beanos.com naleśnik Zuiko został wyprodukowany zaledwie w 10 000 egzemplarzy. Poza tym za utrzymaniem produkcji długo lobbował główny projektant firmy Olympus [url=http://www.geocities.com/maitani_fan/home.html ]Dr. Yoshihisa Maitani[/url]. Fakty mówiły jednak, że konsumenci woleli wydać swoje pieniądze na inne obiektywy, zatem pancake Olympus OM Zuiko 40mm f/2.0 kiepsko się sprzedawał. Obiektyw charakteryzuje się całkiem niezłą jakością wykonania oraz dobrą ergonomią, dzięki dużemu pierścieniowi.
[url=http://www.beanos.com/~tsoutij/wp/stuff/index-of-pancake-lenses/konica-hexanon-40mm-f18 ]Konica Hexanon 40mm f/1.8[/url]
Produkowany przez 10 lat (1979–1989r.) metalowy naleśnik od Minolty cechuje się wyjątkowo dobrą jakością wykonywanych zdjęć. Niektóre magazynu branżowe określiły go jako jeden z kilku obiektywów dla formatu 35mm w historii, które dają tak ostre zdjęcia. Obiektyw posiada duży, poręczny pierścień ustawiania ostrości i jest bardzo solidnie zbudowany. Niestety, Hexanon 40mm f/1.8 współpracuje tylko z bagnetem Konica-Minolta. ?Szkło? waży 140g i oferuje kąt widzenia 56 stopnii.
W sieci można znaleźć również informacje na temat dziwnego kształtu otworu przysłony, a zarazem bokeh, jakie możemy otrzymać korzystając z tego obiektywu. Wszystko przez specyficzny układ ostrzy przysłony, który jest widoczny głównie przy maksymalnym otworze (f/1.8 ? f/2.8), ale znika powyżej wartości f/4. Oto przykład: TUTAJ.
W następnym odcinku postaram się przedstawić najważniejsze współczesne obiektywy typu pancake.
ZOBACZ: Wyborne naleśniki na bagnecie od ?Olka?, ?Pennego? i ?Nikiego? — cz. 2
Źródło: Beanos • Photography in Malaysia • Wikipedia
Krzysztof Basel
Ten artykuł nie ma jeszcze komentarzy
Pokaż wszystkie komentarze