Zdjęcia "Praskiej wiosny" J.Koudelki, które przeszły do historii, do zobaczenia w Polsce

Nikt nie sfotografował wydarzeń z 1968 roku tak, jak zrobił to Josef Koudelka. Zdjęcia wciąż do zobaczenia w ramach Miesiąca Fotografii w Krakowie.

W 1968 roku Josef Koudelka miał 30 lat. Niedawno porzucił karierę jako inżynier lotnictwa, aby zająć się fotografią. Jednak do tej pory nie miał doświadczenia w fotografowaniu konfliktów.

Na dzień przed inwazją wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku, Koudelka wraca z Rumunii, gdzie fotografuje Cyganów. Ta tematyka, obok fotografii teatralnej, była mu do tej pory najbliższa.

Następnego dnia czołgi wyjeżdżają na ulice Pragi. Koudelka sięga po aparat. Jego zdjęcia są dynamiczne, pokazują emocje i dramatyzm sytuacji, są robione z bliska. O ich wyjątkowości świadczy też fakt, że bardzo ryzykował robiąc zdjęcia. Ryzykował po pierwsze zdrowie i życie, podczas całej inwazji zginęło ponad 100 cywilów. Ryzykował też aresztowanie, nie mówiąc o utracie zdjęć.

Dzięki Annie Fárovej, czechosłowackiej historyczce sztuki, oraz Eugene’owi Ostroffowi, kustoszowi zbiorów fotografii w Instytucie Smithsona, część tych zdjęć udało się przemycić do Stanów Zjednoczonych. Ostroff pokazał je Elliottowi Erwittowi, fotografowi i byłemu dyrektorowi agencji Magnum Photos. W 1969 roku fotoreportaż Koudelki ukazał się w wielu światowych czasopismach w związku z pierwszą rocznicą inwazji. Dla bezpieczeństwa fotografa i jego rodziny agencja podpisywała zdjęcia inicjałem „P.P.” – od słów „Prague photographer” (praski fotograf). W tym samym roku Koudelka zdobył międzynarodowe uznanie, gdy Overseas Press Club przyznał „anonimowemu czeskiemu fotografowi” Złoty Medal im. Roberta Capy.

Ponieważ czechosłowackie tajne służby mogły bez trudu ustalić tożsamość autora, Koudelka nie wrócił do Pragi z podróży po Europie Zachodniej, dokąd w 1970 roku pojechał na zlecenie Magnum, by fotografować życie Cyganów. W 1984 roku w londyńskiej Hayward Gallery odbyła się jego wystawa. Dopiero wówczas, długo po śmierci ojca i gdy jego rodzinie nic już nie groziło, Koudelka wyjawił, że to on jest autorem historycznych zdjęć. Wystawie towarzyszyła publikacja książkowa wydana w ramach serii Photo Poche Centre National de la Photographie w Paryżu. W jego ojczyźnie zdjęcia opublikowano po raz pierwszy jako dodatek do tygodnika „Respekt” w 1990 roku – dwadzieścia dwa lata po ich wykonaniu.

Niemal 250 zdjęć w sierpnia 1968 roku Koudelka wydał w książce pod tytułem "Inwazja. Praga 68".

Jeszcze do 26 czerwca można oglądać w Krakowie wystawę pod tym samym tytułem. Wydarzenie jest częścią Miesiąca Fotografii w Krakowie.

Josef Koudelka: "Inwazja. Praga 68"

Galeria Starmach

ul. Węgierska 5

Wernisaż: 15.05.2015, 18:00

Czas trwania wystawy: 16.05–26.06.2015

pon–pt 11.00–18.00

wstęp wolny