"Przestałem dbać o to, co myślą inni" - niepokojące fotomontaże Tommy'ego Ingberga

Tommy Ingberg to szwedzki fotograf i artysta wizualny. Zajmuje się fotografią i cyfrową edycją obrazów, tworząc surrealistyczne i autorefleksyjne fotomontaże dotyczące ludzkiej natury, uczuć i myśli. W 2016 roku zdobył pierwsze miejsce w International Photography Awards w kategorii profesjonalnej obróbki cyfrowej.

Tommy Ingberg tworzy od dziecka. Jego pierwszym aparatem fotograficznym była Praktica z dwoma obiektywami. Nie miała autofokusa ani automatycznego pomiaru światła. Tommy w szkole był wzorowym uczniem, ale niełatwo przychodziło mu nawiązywanie relacji społecznych. Poszedł na studia informatyczne, ponieważ czuł, że tego właśnie się od niego oczekuje: dobrych wyników w nauce, stopnia naukowego i dobrze płatnej pracy. Opowiada nam o szczególnym miejscu, jakie w jego życiu zajęła fotografia.

Tommy Ingberg: Po ukończeniu studiów informatycznych miałem "normalne" życie, pozbawione wyzwań. Dni, miesiące i lata mijały mi w niekończącej się plamie powtarzających się dni roboczych i weekendowych imprez. Fotografowałem dalej w ramach hobby i do tego czasu rozwinąłem się w dość utalentowanego fotografa pod względem technicznym, ale nie artystycznym. Zarówno w życiu, jak i w twórczości przez brak pewności siebie nie robiłem tego, co chciałem, ale to, co uważałem, że powinienem robić.

Przez długi czas bardzo podobało mi się takie życie, ale czegoś mi brakowało. Miałam ochotę zrobić coś więcej, ale nie miałam pojęcia, co. Powoli i niezauważalnie straciłem cel w życiu, aż w wieku dwudziestu kilku lat w końcu znalazłem się na jakimś dnie.

I to było tam. W głębi mojej osobistej otchłani znalazłem, czym jest dla mnie sztuka. Jako rodzaj terapii zacząłem tworzyć obrazy. Przestałem próbować robić to, co uważałam za "sztukę" lub "dobrą fotografię" dla innych i robiłem zdjęcia tylko dla mnie, bo tego potrzebowałam. Przestałem dbać o to, co inni ludzie mogą myśleć o mojej pracy i przestałem trzymać się bezpiecznych granic. Przekraczając tę linię, zyskałem w końcu swobodę w opowiadaniu własnych historii. Przechodząc od fotografii do montażu fotograficznego, miałem narzędzia, by faktycznie opowiedzieć te historie.

Znalazłem coś, co kocham robić i z czego mogę być dumny. Znalazłem cel i w tym celu sposób, aby zacząć wspinać się w górę z dołka, który tak wiele lat sam sobie kopałem. Myślę, że to jest niesamowita rzecz w życiu. Bez złych rzeczy nie można mieć naprawdę dobrego. Bez moich złych doświadczeń, nie znalazłbym swojej sztuki.

Justyna Kocur-Czarny: Twoja historia jest naprawdę inspirująca. Czy masz jakieś rady dla ludzi, którzy chcą wyrazić siebie poprzez fotografię?

Z mojego osobistego doświadczenia powiedziałbym, że musisz być szczery w swojej pracy; robić to, co chcesz robić, a nie to, czego mogą chcieć od ciebie inni ludzie. Może to być bardzo niewygodne, nie być w stanie ukryć się za niczym i być nagim, ale myślę, że poza strefą komfortu jest miejsce, w którym wykonujesz najlepszą pracę.

Czy był jakiś konkretny moment, w którym zacząłeś "wychodzić z dołka"?

Z perspektywy tego, w jaki sposób moja sztuka mi pomogła, to właśnie wtedy, gdy przestałem dbać o to, co inni ludzie mogą myśleć o mojej pracy, przestałam próbować robić to, co inni uważali za "sztukę" lub "dobrą fotografię" i robiłem zdjęcia tylko dla siebie, pozwalając sobie wyrazić, kim naprawdę jestem i co czuję.

Jakiego sprzętu używasz do tworzenia swoich fotomontaży?

Nie przywiązuję dużej wagi do części technologicznej i sprzętowej fotografii. Kupuję tylko sprzęt, którego naprawdę potrzebuję i który w jakiś sposób usprawnia moją pracę. Fotografuję aparatem Canon EOS 7D i Canonem EOS 5D, najczęściej z obiektywem Sigma 24-70 mm f/2.8 ART. W studiu używam oświetlenia z Elinchromu i naprawdę mocnego statywu Manfrotto. Do obróbki graficznej używam Photoshopa na nieco wyższej klasy komputerze PC.

Jakie emocje odczuwasz robiąc zdjęcia?

Kiedy jest dobrze, czuję niemal dziecięcą ciekawość i ekscytację. Uwielbiam zaczynać pracę nad ujęciem i nie wiedzieć, jaki będzie efekt końcowy.

Ile czasu poświęcasz na stworzenie jednego fotomontażu? Jakie są kroki?

To, jak wymyślam konkretne pomysły, jest trudne do opisania i bardzo się różni w zależności od konkretnego zdjęcia. Po prostu pozwalam, aby mój umysł błądził i szkicuję pomysły w zeszycie. Czasami zaczynam od aspektu wizualnego: od czegoś, co sfotografowałem, albo czegoś znajdującego się przede mną (z tego powodu zauważyłem, że na moich zdjęciach jest dużo rąk), ale w większości przypadków zaczynam od myśli lub uczucia i stamtąd czerpię inspirację. Jest to bardzo podświadomy przepływ i wszystko, co mogę zrobić, to znaleźć na to czas.

Kiedy mam pomysł na zdjęcie, pozwalam mu dojrzeć przez kilka dni. Rzadko to pierwszy pomysł jest najlepszy. Kiedy mam już w większości ukształtowany pomysł na to, co chcę zrobić, fotografuję, a potem pracuję w Photoshopie. Nie mierzę czasu, ale praca nad jednym zdjęciem zajmuje mi od czterech do szesnastu godzin.

Gdzie szukasz inspiracji?

Dużo czytam i oglądam mnóstwo filmów i znajduję w nich inspirację. Staram się czerpać ze wszystkich dziedzin sztuki, czy to muzyki, fotografii, malarstwa, poezji czy czegokolwiek innego. Patrzenie na swoją twórczość w tym kontekście jest bardzo rozwijające i uczy pokory. Moim głównym źródłem inspiracji jest jednak muzyka; zawsze słucham muzyki i nie wyobrażam sobie życia bez niej. Pomimo filmów, muzyki, książek i innych zewnętrznych źródeł inspiracji nadal czuję, że potrzebuję inspiracji z wnętrza siebie, mojego życia i moich doświadczeń. Muszę mieć coś do powiedzenia, co pochodzi z wnętrza, inaczej nie ma sensu tworzyć. Po prostu opowiadałbym czyjeś historie.

Jakiej muzyki słuchasz ostatnio?

Jesień to zawsze dla mnie czas na jazz. Ostatnio słuchałem "When the World Was One" Matthewa Halsalla.

Zdjęcia wykorzystane za zgodą autora.