Celownik w którym nie widać obrazu – pomysł szaleńca, kolejny bezsensowny, niczemu nie służący gadżet, czy może po prostu ktoś nas wkręca? Racja, brzmi podejrzanie, ale to wcale nie żaden absurd. Choć trzeba było mieć mnóstwo wyobraźni, żeby coś takiego wymyślić.
Wymyślić, by kadr obserwować obojgiem oczu: jednym bezpośrednio, bez żadnych przyrządów, a drugim przez ów celownik. Może trochę przesadziłem pisząc, że nic w nim nie widać. Bo choć próżno szukać tam obrazu, to widać podświetloną ramkę ograniczającą kadr. Już wiecie o co chodzi? Tak, racja: nasz mózg nakłada na siebie dwa obrazy: fotografowanej sceny z jednego oka i ograniczającej kadr ramki z drugiego.
Zalety są dwie. Po pierwsze widzimy kadr plus bardzo szerokie marginesy, co ułatwia śledzenie całej sceny. Oczywiście to żadna rewelacja, bo coś takiego można sobie zapewnić w wielu celownikach. Ale wtedy mamy malutką ramkę (vide dalmierzowe Leiki i ramki 75, czy też 90 mm) albo dużą ramkę kadru, lecz powiększenie całego obrazu znikome. I tu druga zaleta naszego „ciemnego” celownika: mamy zarówno dużą ramkę, jak i scenę widzianą naturalnie, czyli w powiększeniu 1×. Dla mnie bomba! A taki celownik przyda się nie tylko fotografującym dalmierzowcami na film, ale też użytkownikom cyfrowych kompaktów lub bezlusterkowców. Klasyczny celownik optyczny w wielu sytuacjach daje wyższy komfort pracy niż wizjer elektroniczny, czy też ekran. W wielu sytuacjach pełen, "naturalny" ogląd kadru jest ważniejszy niż informacje o ekspozycji.
Kto wpadł na ten pomysł? Konstruktorzy z Voigtlandera, którzy swój celownik nazwali Kontur. Miało to miejsce na samym początku lat 50-tych ubiegłego wieku, a co ciekawe, później już nikt inny nie podjął produkcji podobnego akcesorium. Celownik występuje w kilku wersjach. Najpopularniejszą jest ta z ramką dla kadru małoobrazkowej optyki 50 mm. Z kolei najrzadszą jest wersja dla optyki 35 mm. Są też odmiany dla średniego formatu: 6×9 cm i 6×6 cm. Nie udało mi się znaleźć informacji, do jakich ogniskowych są one dostosowane. Pierwsza z wymienionych podobno ma wersję z dodatkową ramką dla (pionowego?) formatu 6×4,5 cm. Występują odmiany bez dodatkowych ramek uwzględniających paralaksę przy małych odległościach fotografowania.
Każda z wersji ma swój numer katalogowy, ale informacje dostępne na ten temat w sieci nie dają pełnej jasności która jest która:
- 335/82 przeznaczona jest dla formatu 6×9, ale nie udało mi się ustalić, czy to wersja z, czy bez ramek dla 6×4,5
- 335/36 – według niektórych źródeł jest to wersja dla małoobrazkowej optyki 35 mm, według innych dla 50 mm, ale ze znacznikami dla zdjęć z małej odległości
- 335/23 – najpopularniejsza wersja, przeznaczona dla małoobrazkowej optyki 50 mm (stąd w wielu źródłach cała rodzina Konturów nazywana jest Kontur 50) – według niektórych źródeł nie ma dodatkowej ramki dla małych odległości
- 335/70 – dla formatu 6×6.
Rozbieżności trochę więc jest. Zanim kupimy taki celownik, zróbmy dokładny zwiad, co i ile w danym egzemplarzu widać.
I jeszcze jeden problem, z którym możemy się zderzyć: podobno nie każdemu łatwo się przyzwyczaić do takiego dwuocznego sposobu kadrowania. Ba, niektórzy nie będą nawet w stanie takiego celownika używać. Chodzi o jakieś indywidualne cechy wzroku, czy też współpracy obojga oczu. Tak więc nie kupujmy tego celownika, nomen omen, w ciemno, a przymierzmy się najpierw do niego.
A gdzie kupować? W Polsce będzie trudno, ale na ebayu da radę. Ceny wywoławcze w szerokim przedziale 20-120 € / $.
Polecam uwadze!