Rybie oko to obiektyw ultraszerokokątny, który charakteryzuje się bardzo szerokim kątem widzenia i dużymi zniekształceniami obrazu dzięki nieskorygowanej dystorsji. Kąt widzenia takiego obiektywy wynosi ok. 180 stopni.
Obiektywy szerokokątne pozwalają sfotografować szerokie kadry i dają duży kąt widzenia. W większości z nich producenci starają się usunąć wady optyczne a najczęstszą w szerokim kącie jest dystorsja, czyli zaginanie i rozciąganie brzegów i rogów zdjęcia.
Wyjątkiem są obiektywy rybie oko, które obejmują tak dużo, że skuteczna korekcja dystorsji jest właściwie niemożliwa. Im szerszy kąt, tym bardziej widoczna jest dystorsja, w końcu staramy się ścisnąć kąt widzenia często około 180 stopni, na płaskiej matrycy czy filmie, więc trudno się spodziewać, że będzie to wyglądało naturalnie.
Wyróżniamy dwa rodzaje obiektywów rybie oko: kołowe, czyli takie, w których obraz jest kółkiem w kadrze, a rogi są zaciemnione oraz pełnoklatkowe, w których obraz zajmuje całą powierzchnię zdjęcia. Jeżeli nie mamy pod ręką takiego obiektywu, wystarczy spojrzeć przez wizjer w drzwiach, który w większości przypadków jest właśnie rybim okiem.
Termin "rybie oko" został stworzony w 1906 roku przez amerykańskiego fizyka i wynalazcę Roberta W. Wood w oparciu o to, jaki obraz widzi ryba. Kąt widzenia zazwyczaj zawiera się między 100 a 180 stopni, a jego ogniskowa zależy od formatu matrycy. Dla pełnej klatki są to najczęściej ogniskowe między 6 a 10 mm dla obiektywów kołowych oraz 15-16 mm dla pełnoklatkowych.
Obiektywy fisheye występują właściwie we wszystkich bardziej popularnych systemach aparatów. Nie jest to oczywiście obiektyw do wszystkiego, jednak są dziedziny, w których korzysta się z niego dość często. Poza fotografią krajobrazową, panoramiczną i kreatywną, obiektywy tego typu były często stosowane w teledyskach hip-hopowych, gdzie np. Beastie Boys nachylają się nad nisko położoną kamerą, która obejmuje wszystko wokół.
Beastie Boys - Shake Your Rump
Przez swoje wady optyczne obiektywy typu rybie oko są dość rzadko stosowane do portretu, chyba że jest to kreatywny portret grupowy, np. zespołu itp. Zdjęcia z fisheye'a bardzo często gościły na okładkach albumów muzycznych.
Jeżeli nie jesteśmy przekonani do stałoogniskowych "rybek", można się zdecydować na zoom, który powinien na węższym kącie dawać trochę bardziej naturalne zdjęcia, podczas gdy na najszerszym kącie będzie dawał obraz zniekształcony. Takie rozwiązanie pozwoli jednocześnie mieć szerokie szkło do krajobrazu, jak i kreatywny obiektyw typu rybie oko. Na rynku znajdziemy też przystawki do smartfonów, które dają efekt rybiego oka.