Dlaczego fotograf nie może pracować za darmo?

Magazyn Forbes podaje, że 30 % firm upada po pierwszym roku działalności. Fotografowanie za darmo to najszybsza droga by znaleźć się wśród tych 30 %.

Pasja to pierwszy powód, dla którego każdy z przyszłych zawodowych fotografów sięga po aparat. Bardzo chętnie fotografujemy wszystko co dzieje się wokół nas. Cieszą pierwsze komplementy, które znajomi adresują w kierunku naszych zdjęć. Namawiają na udział w konkursach etc. Kiedy jednak fotografia staje się czymś więcej niż weekendowym hobby to sprawa się komplikuje.

Fotograf przestaje być amatorem gdy dostanie pierwsze pieniądze za zdjęcia. Nie jest to oczywiście natychmiast zawodowstwo bo taka osoba nie utrzyma się tylko i wyłącznie z fotografii. Natomiast taki fotograf kwalifikuje się do grupy, która musi zacząć myśleć inaczej.

Nie tylko o samej fotografii, ale przede wszystkim o jej wartości. Pasja, która staje się sposobem zarabiania pieniędzy to marzenie wielu ludzi. Z myślą o nich przygotowaliśmy blog, na którym poruszamy tematy związane z zawodową fotografią.

Często słyszymy argumenty ze strony „zawodowych fotografów“, że fotografowie wchodzący na rynek psują go bo pracują za darmo lub za niskie stawki. Zastanówmy się zatem nad tym.

Klienci, którzy decydują się na fotografa pracującego za niskie wynagrodzenie nigdy nie zdecydowaliby się na kogoś z wyrobioną pozycją na rynku i wysokimi stawkami. Zatem początkujący fotograf nigdy nie będzie zagrożeniem dla zawodowca.

Jeśli jakiś fotograf godzi się na pracę za darmo wówczas szkodzi nie tyle branży lecz sobie. Wśród jego potencjalnych klientów (odbiorców zdjęć) rozejdzie się informacja, że fotograf X pracuje za darmo lub jest skłonny udzielać znaczących zniżek etc. Cierpi na tym jego marka. Ciężko wytłumaczyć potencjalnemu klientowi dlaczego ten musi zapłacić, podczas gdy znajomy klienta nie płacił nic lub prawie nic.

Pisząc ten artykuł chciałem skoncentrować się na fotografii ślubnej, ponieważ jest to dziedzina, w której działam, ale problem fotografowania za darmo dotyczy wielu innych gatunków fotografii. Dlatego kilka z wymienionych niżej argumentów pewnie już spotkaliście w swojej karierze.

1. Niestety nie mamy budżetu na fotografa

Ciekawostką jest to, że najczęściej słyszy się to od firm, które czerpią bezpośrednią korzyść z wydarzenia, które fotograf ma uwiecznić. Każda firma, która planuje wydatki związane z promocją powinna przeznaczyć choćby mały procent na fotografa – jeśli zależy jej na pochwaleniu się danym wydarzeniem. Fotografia to potężne narzędzie marketingowe, więc nie warto na niej oszczędzać.

2. Możliwość prezentacji twoich umiejętności szerokiemu gronu odbiorców

Super, takie rzeczy dają fotografowi sieci społecznościowe, blogi, fora, galerie online etc. Jeśli z taką propozycją zwraca się do was gazeta, magazyn czy portal internetowy to znaczy jedynie tyle, że fotografia nie ma dla danej redakcji wielkiego znaczenia. Co oznacza dla fotografa „możliwość prezentacji swoich umiejętności szerokiej grupie odbiorców”? Wszystko i nic. Fajnie jest pochwalić się zdjęciami opublikowanymi w gazecie X, choć wiele z tego nie wynika. Pewnie jako fotografowie często sprawdzacie kto zrobił dane zdjęcie przeglądając gazety czy magazyny, ale jak myślicie jak często robi to zwykły czytelnik?

3. Szansa na wyrobienie sobie marki

Każde zlecenie, które będziecie realizować będzie miało wpływ na waszą markę. Tego nie dokonuje się za pomocą jednego reportażu czy zdjęcia – chyba, że jakimś trafem akurat z tego zlecenia trafi się wam kadr, który podbije serca jury wszystkich konkursów fotograficznych. Poza tym wyrabianie marki za pomocą pracy za darmo może być dobre jeśli planujecie karierę fotografa w branży charytatywnej.

4. Wielu fotografów chciałoby uwiecznić to wydarzenie…

Rewelacja! Tylko dlaczego dana firma zgłasza się po zdjęcia właśnie do ciebie? Skoro jest tylu chętnych by fotografować dane wydarzenie za darmo a ktoś robi sobie kłopot i próbuje namówić cię do uwiecznienia go zamiast od razu wysłać informację do tej rzeszy chętnych fotografów, czekających na możliwość fotografowania za darmo.

5. Podpiszemy wszystkie twoje zdjęcia

Podpisanie zdjęcia nie jest jakimś wielkim przywilejem. Traktowałbym to raczej w kategorii obowiązku tego, który korzysta z danej fotografii. Zdjęcia powinny być podpisane, nawet jeśli są robione w ramach płatnego zlecenia.

6. Szansa na rozbudowę portfolio

Sprawa wygląda podobnie jak w punkcie dotyczącym marki. Portfolio nigdy nie jest gotowe. Fotograf rozwija je przez cały okres swojej kariery. Od pierwszego do ostatniego zdjęcia. Szansa na rozbudowę portfolio jest więc argumentem dla każdego wysiłku podejmowanego przez fotografa. Namawianie kogoś by ten poświęcił czas pracując za darmo by rozbudować swoje portfolio wynika moim zdaniem z niezrozumienia tego czym jest zawód fotografa.

7. To prestiż…

Skoro to takie prestiżowe wydarzenie, a jego organizator nie ma pieniędzy na zapłacenie fotografowi za zdjęcia to radziłbym uważać z określeniem prestiż. Owszem różnie można interpretować to słowo. Dla części fotografów prestiżem będzie możliwość fotografowania sławnej osoby, dla innych bycie jedynym fotografem z akredytacją na dane wydarzenie. Praca za darmo nie będzie prestiżem na pewno – chyba, że angażujecie się w akcję pomocy dla chorych dzieci lub inną ważną inicjatywę.

Jeśli zostaliście odesłani do tego artykułu to znaczy, że szukacie darmowych fotografii. W sieci jest ich cała masa, wystarczy poszukać w bankach zdjęć. Jeśli jednak zależy wam na zdjęciach z konkretnego wydarzenia i próbujecie namówić kogoś by pracował za darmo to może zaoferujcie mu swoje (darmowe) usługi w ramach wymiany?

Nigdy nie dostaniecie wartościowej fotografii za darmo. Ludzie, którzy dostarczą wam zdjęcia bez opłaty to najczęściej amatorzy bez doświadczenia. Ktoś, kto ma wystarczającą praktykę by sfotografować dane wydarzenie we właściwy sposób, zna wartość swoich zdjęć.

Zawodowy fotograf, który pracuje za darmo może robić to tylko z przekonania. Najczęściej dotyczy to spraw związanych z jego poglądami – na przykład walcząc o kwestie związane z wiarą, rodziną czy własnością osobistą. Może fotografować pewne wydarzenia i udostępniać zdjęcia organizatorom, ale z własnej inicjatywy. Nikt go wtedy nie musi do niczego przekonywać.

Zawodowiec, który włącza się w akcje charytatywne i w ten sposób pomaga innym nie robi tego ani dla rozgłosu ani dla portfolio. Pomaga bo czuje taką potrzebę.

Skąd biorą się zapytania o pracę za darmo?

Czy idąc do lekarza pytamy czy zrobiłby nam operację za darmo jeśli powiemy wszystkim naszym znajomym kto uratował nam zdrowie? Czy adwokat udzieli nam porady prawnej bez opłaty bo zareklamujemy go na Facebooku? Na dobrą sprawę można mnożyć takich przykładów bez końca. Każdy z nich byłby pytaniem bez sensu, a jednak z fotografami jest odwrotnie.

Nas (fotografów) można pytać czy zrobimy zdjęcia za darmo, do portfolio, bo to prestiż lub sposób by zaistnieć w branży. Z czego to wynika? Jak myślicie? Możecie podzielić się swoją opinią w komentarzach.