Co to jest złoty podział i trójpodział kadru?

Złoty podział i trójpodział kadru, to sposoby wyznaczania mocnych punktów w kompozycji zdjęcia. Dzięki temu fotografia odpowiada naturalnej percepcji człowieka i zyskuje lepszy odbiór.

Kompozycja to w sztukach wizualnych sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów, które składają się na całościowy obraz. W poprzednim artykule wspominałem o ogólnych zasadach komponowania obrazu. W tym natomiast przybliżę wam to, jak działa percepcja obrazu oraz czym dokładnie są mocne punkty.

Kadr to pojęcie, z którym warto się zapoznać, zanim wyjaśnimy, jak budowań nim kompozycję. Kadr to najprościej mówiąc - ramka lub krawędzie, w których prezentowany jest obraz. Termin stosowany jest w malarstwie, fotografii i filmie. Wywodzi się właśnie z tej ostatniej dziedziny.

W kompozycji obrazu fotograficznego spotykamy się z kilkoma klasycznymi regułami. Wśród nich znajdują się złoty podział oraz trójpodział kadru. Są to zasady zaczerpnięte z malarstwa oraz badań nad postrzeganiem piękna przez ludzi.

Reguła trójpodziału kadru koncentruje się wokół czterech kluczowych punktów w każdej kompozycji. To właśnie w nich warto umieścić główny motyw zdjęcia lub znaczące elementy, na które chcemy skupić uwagę odbiorcy. Punkty, o których mowa, są wyznaczane przez przecinające się linie – dwie na 1/3 oraz 2/3 obrazu w pionie oraz dwie w poziomie. W ten sposób uzyskujemy kadr podzielony na 9 równych części.

Z punktu widzenia kompozycji – centralny obszar jest najmniej atrakcyjny i powinno się w nim lokalizować najmniej istotny element. Pola dookoła niego stanowią więc w teorii te bardziej przyciągające wzrok. Odstępstwo od tej reguły stosuje się w kompozycji kwadratowej, gdzie główny motyw wypełnia większość kadru.

Złoty podział odnosi się do każdej dziedziny fotografii w równym stopniu, lecz zwracamy wtedy uwagę na inne jego elementy. W przypadku fotografii portretowej – oczy modela powinny być w górnej poziomej linii, niekoniecznie w mocnym punkcie. W przypadku krajobrazu – pionowe linie wyznaczają linię przebiegu horyzontu – powinna ona się znajdować na 1/3 wysokości kadru.

Oczywiście nie należy trzymać się sztywno tych zasad i wolno, ba nawet trzeba, je czasem złamać. Grunt to świadome komponowanie obrazu – jego zrównoważenie oraz odpowiednia gra innymi elementami obrazu, jak np. głębia ostrości oraz światło, które bez problemu mogą podkreślić główny motyw, mimo przesunięcia punktów i linii złotego podziału.