Historyczne zdjęcia ras psów. Tak wyglądały 150 lat temu

Wytworzenie się osobnego gatunku zwierząt, jakim są psy datuje się na około 15-40 tysięcy lat temu. Wszystko zaczęło się od wilków, które oddzieliły się i zaczęły żyć koło ludzi. Z czasem powstały różne rasy, które cały czas się zmieniają. Oto, jak wyglądały kiedyś, a jak wyglądają dzisiaj.

Około 12-17 tysięcy lat temu myśliwi z Syberii zaczęli wykorzystywać psy do polowań. Podobnie było w Palestynie oraz Iraku. Najstarsze szczątki udomowionych psów odnaleziono w Europie (okolice Danii, Niemiec i Anglii). Psy domowe żyły też na terenie Izraela, Iranu, Japonii, Turcji, a nawet obecnych Stanów Zjednoczonych.

W jaskini Goyet na terenie Belgii odkryto szkielet psa sprzed około 31 tysięcy lat. Według naukowców, pierwszymi hodowcami psów byli ludzie z kultury oryniackiej. Wykorzystywali oni te zwierzęta nie tylko do tropienia, ale również do transportu. Ówczesne psy były najbardziej zbliżone do współczesnych husky syberyjskich, aczkolwiek były znacznie większe.

Udomowienie psa przebiegało w 4 fazach: symbiozie, zacieśnianiu więzów z człowiekiem, świadomej selekcji hodowlanej oraz hodowli. Badacze zauważają jednak, że zanim do tego doszło, ludziom towarzyszyły również dzikie wilki, na co wskazują szczątki znalezione obok człowieka z Boxgrove (ok 400 tys. lat p.n.e.).

W Polsce najstarszą pozostałością psa jest okaz z okolic Sandomierza, który datowany jest na ok. 4 tys. lat p.n.e. W niedalekim sąsiedztwie tego znaleziska odkryto również grób z 1700 roku p.n.e., w którym obok człowieka pochowano 5 psów. Natomiast w okolicach Opola znalezione zostały szczątki dwóch rodzajów psów: pierwszy był większy, podobny do wilka, a drugi mniejszy i zbliżony wyglądem do szpica.

W średniowieczu na ziemiach polskich popularne były charty, ogary, wyżły oraz brytany. Hodowali je przeważnie możnowładcy, królowie, jak też opaci i biskupi. Z czasem psy zaczęła wykorzystywać szlachta ziemiańska do polowań. W XVII wieku powstała nawet książka "Myślistwo z Ogary" napisana przez Jana Ostronoga, który wyłożył w niej zasady hodowli poszczególnych ras psów – głównie ogarów i chartów.

Wraz z wyodrębnieniem psów od wilków, zmieniał się ich wygląd. Zwierzęta mają podobny kształt zębów przedtrzonowych, mózgi mniejsze o ok 30 proc. względem wilków, podobną strukturę białek krwi oraz zbliżone zachowania społeczne.

W 1867 roku Walter Esplin Mason napisał książkę "Dogs of all nations" (ang. Psy wszystkich narodowości), w której zebrał różne rasy i określił ich charakterystykę – nie tylko w kwestii wyglądu, ale również zachowań i typowych cech, jak skłonności do zachorowań. Ten atlas psich ras stał się bardzo ważnym wydawnictwem, do którego często odnoszą się kynolodzy.