Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce

Tuż po II wojnie światowej w granicach Wrocławia znajdowało się kilkadziesiąt poniemieckich cmentarzy. Niemal wszystkie zostały zlikwidowane, a w miejscach tych powstały blokowiska i parki. Miejsca dawnych nekropolii od dwóch lat odwiedza z aparatem Zbyszek Kordys, fotograf-dokumentalista. Efekty jego badań można oglądać na wystawie zatytułowanej „Palimpsest” w Muzeum Współczesnym Wrocław. Wernisaż w piątek 12 czerwca o godzinie 18:00.

Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 1Tytuł wystawy odnosi się do zacierania pamięci we Wrocławiu o dawnych mieszkańcach miasta. Staje się ono jak palimpsest – można wymazać z niego dowolną treść, by zastąpić nowym sensem. Proces taki przebiegał przez dziesięciolecia, a jednym z jego znamiennych przykładów jest likwidacja cmentarzy i przeznaczenie „odzyskanych” terenów na przykład pod zabudowę wielorodzinną. Autor projektu fotograficznego rejestruje przy pomocy aparatu te miejsca, w których nadano ziemi nowe treści.
Źródło zdjęć: © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"
Redakcja Fotoblogia.pl
Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 2
W trakcie licznych podróży po Dolnym Śląsku uderzyło mnie, że praktycznie wszędzie brak jest śladów cmentarzy – mówi Zbyszek Kordys. – W miejscach, gdzie Niemcy chowali swoich bliskich, są albo budynki mieszkalne, albo polskie cmentarze, z których usunięto wszystkie stare nagrobki. Postanowiłem to udokumentować. Po lekturze monografii „Cmentarze dawnego Wrocławia” autorstwa Marka Buraka i Haliny Okólskiej pomyślałem, że w stolicy Dolnego Śląska odnajdę ten temat w pigułce. © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"
Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 3
Mieszkańcy Breslau, którzy opuścili swoje miasto z końcem wojny, zostawili swoich zmarłych bliskich na 78 cmentarzach – od małych miejsc pochówku aż po wielkie nekropolie. Z tego do dziś przetrwały tylko dwa żydowskie cmentarze(zabytkowy przy ul. Ślężnej oraz przy dzisiejszej ul. Lotniczej). Pozostałe nekropolie albo zlikwidowano (znakomita większość), albo wyczyszczono je z niemieckich nagrobków i przeznaczono do ponownego użytku. Taki los spotkał np. Cmentarz Grabiszyński czy Cmentarz Osobowicki. Miejsca pocmentarne przeznaczano najczęściej pod zabudowę albo zamieniano w miejsca rekreacji. Cmentarną przeszłość mają na przykład Park Skowroni przy al. Armii Krajowej i Park Grabiszyński (siatka alejek pokrywa się z planami dawnych cmentarzy, widoczna jest nadal typowa cmentarna roślinność). Na terenach cmentarnych przez wiele lat chętnie budowano osiedla mieszkaniowe (np. część blokowisk na Hubach i Gaju). – Zbierano wszystko z powierzchni i budowano domy – wyjaśnia Zbyszek Kordys. – Ale pod ziemią wszystko zostawało: szczątki grobowców,trumien, kości. Spotykałem świadków, którzy pamiętają lata, gdy powstawały osiedla na Krzykach. Koparki rozgrzebywały ludzkie szczątki. Dzisiejszym mieszkańcom nie byłoby miło, gdyby wiedzieli, że ich domy postawiono na grobach. © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"
Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 4
Fotograf podkreśla, że jego projekt nie oskarża dzisiejszych mieszkańców. W chłodny sposób pokazuje on sam proces wymazywania pamięci, co podkreśla również wybór środków artystycznych. Wszystkie fotografie wykonano wczesną wiosną, gdy roślinność nie obudziła się jeszcze do życia, co nadaje zdjęciom surowości i chłodu. - Fotografie nie są pocztówkami z Wrocławia. Brak na nich ludzi, ponieważ dzisiejsi mieszkańcy nie są ważni z punktu widzenia całej historii – mówi fotograf. - Bliższa jest mi idea nekropolii jako miejsca pustego, cichego i dostojnego , skłaniającego do zadumy i kontemplacji. Z tego też powodu wybrałem do projektu tradycyjną technikę srebrową, która wymaga więcej namysłu i planowania niż technologie cyfrowe. © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"
Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 5
Na wystawie w Muzeum Współczesnym zobaczyć można 12 zdjęć, które są tylko fragmentem projektu. Autor sfotografował do tej pory dwadzieścia miejsc po cmentarzach. Zostało mu jeszcze ponad pół setki, dlatego projekt będzie kontynuowany w najbliższych latach. Zbyszek Kordys – debiutuje jako dokumentalista, wcześniej od lat związany z fotografią reklamową oraz nauczaniem fotografii w szkołach. Student Institutu Tvurci Fotografie w Opawie w Czechach. © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"
Palimpsest - w poszukiwaniu dawnych niemieckich cmentarzy w Polsce 6
**Palimpsest. Zbyszek Kordys
 ** © © Zbyszek Kordys
 „Palimpsest"

12 oprawionych wodnopigmentowych wydruków archiwalnych w formacie 70x70 cm


Muzeum Współczesne Wrocław


Kurator: Bartek Lis


Wystawa czynna od 12 czerwca do 7 lipca br.


Wstęp wolny


Wernisaż: piątek, 12 czerwca g. 18.00

Źródło artykułu: WP Fotoblogia

Wybrane dla Ciebie

Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie