Pozory mylą. Zdjęcia, które przedstawiają co innego, niż głosi podpis

Niedawny kontrowersyjny wyrok w sprawie śmierci Trayvona Martina wstrząsnął Ameryką i wywołał szereg protestów – jednak zdjęcie, które miało przedstawiać demonstracje, pochodzi sprzed 26 lat. Przypadki, w których prawdziwe zdarzenie jest zilustrowane błędnym zdjęciem, nie są rzadkie – czasem dzieje się tak celowo, czasem za sprawą przypadku.

Pozory mylą. Zdjęcia, które przedstawiają co innego, niż głosi podpis 1Fot. Associated Press
Olga Drenda

Jedną z najgłośniej dyskutowanych spraw ostatnich tygodni w Stanach Zjednoczonych jest wyrok uniewinniający George'a Zimmermana, ochotnika straży sąsiedzkiej, który zastrzelił czarnoskórego nastolatka, Trayvona Martina, biorąc go za napastnika. Wyrok, uznany za wielu Amerykanów za niesprawiedliwy i motywowany rasizmem, wywołał falę protestów. Informacjom o nich towarzyszyło zdjęcie przedstawiające tłumy na moście Golden Gate, podpisane jako fotografia z jednej z demonstracji. Jedyny problem: wydarzenia, które faktycznie miały miejsce, zilustrowano zdjęciem pochodzącym z roku 1987, wykonanym podczas 50. rocznicy otwarcia mostu.

Pozory mylą. Zdjęcia, które przedstawiają co innego, niż głosi podpis 2
Fot. Associated Press

Dlaczego ktoś wybrał akurat zdjęcie archiwalne, mając do dyspozycji wiele aktualnych fotografii przedstawiających obecne protesty – nie wiadomo. Nie jest to jednak pierwszy ani jedyny przypadek, w którym ilustracja dotyczy innego wydarzenia niż opisane.

Dzieje się tak z różnych powodów – czasem to po prostu pomyłki zmieniające się w „folklor medialny”, rozprzestrzeniający się na zasadzie plotki przez osoby, które nie zadały sobie trudu, żeby zweryfikować dane. W innych przypadkach może być to manipulacja medialna, mająca na celu zwiększenie dramatyzmu, wywarcie większego wrażenia na odbiorcy. Wreszcie, dobieranie zdjęć niezgodnych z podpisami jest klasyczną techniką propagandową, wykorzystywaną chyba we wszystkich konfliktach minionego i obecnego wieku.

Jeden z głośniejszych przykładów to przypadek z czasów wojny w byłej Jugosławii. Serbska gazeta spreparowała obraz sprzed stu lat tak, aby przypominał zdjęcie, które opatrzono następnie podpisem „serbski chłopiec, który stracił rodzinę w ataku bośniackich Muzułmanów”.

Pozory mylą. Zdjęcia, które przedstawiają co innego, niż głosi podpis 3
Obraz Urosa Predicia z XIX w., opublikowany jako współczesne zdjęcie

Jeden z głośniejszych przypadków ostatnich miesięcy to zdjęcie płaczącego wodza brazylijskich Indian Kayapo, rozpowszechniane razem z apelem o sprzeciw przeciwko budowie kontrowersyjnej tamy w Brazylii. Według podpisu wódz Raoni miał wpaść w rozpacz na wiadomość o decyzji rządu, która doprowadzi do zniszczenia jego rodzinnej ziemi. Bohater jest jak najbardziej prawdziwy, międzynarodowe protesty przeciwko budowie również, jednak zdjęcie przedstawia spotkanie wzruszonego wodza z dawno niewidzianym krewnym – co pospiesznie wyjaśnił sam bohater afery.

Pozory mylą. Zdjęcia, które przedstawiają co innego, niż głosi podpis 4
Głośne zdjęcie wodza Raoni

Internet pełen jest przypadków, w których dla żartu, uwiarygodnienia jednej z popularnych teorii spiskowych czy dla poparcia swoich poglądów politycznych ludzie podpisują fotografie niezgodnie z faktami albo dobierają dezorientujące ilustracje do faktycznych wydarzeń. Na pewno nie narodziło się to wraz z Internetem, jednak szybkość dystrybucji informacji w Sieci z pewnością temu sprzyja (co najlepiej podsumowuje absurdalny mem: „Problem z cytatami w internecie polega na tym, że ludzie w nie wierzą”, przypisywany rozmaitym postaciom historycznym sprzed epoki komputerów).

Kłopot z sytuacjami takimi jak protesty po śmierci Trayvona Martina czy kontrowersje wokół budowy brazylijskiej tamy polega na tym, że przez debatę o rozmywaniu granic między prawdą i fałszem prawdziwy problem znika z pola widzenia. Czasem wręcz traci w powszechnym odbiorze swoją powagę, stając się jeszcze jednym krążącym po Sieci memem.

Źródło artykułu: WP Fotoblogia

Wybrane dla Ciebie

Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie