Przepis na zdjęcie - pół na pół

Czy da się na jednym zdjęciu pokazać jednocześnie świat nad wodą i pod wodą?

Czy potrzeba do tego zabiegów w programie graficznym czy można takie zdjęcie wykonać tylko za pomocą aparatu?

Tego typu fotografie na pierwszy rzut oka wydają się być fotomontażem sklejonym z dwóch zdjęć. Jednego podwodnego i jednego powierzchniowego. Nic bardziej mylnego – to jedno ujęcie wykonane w odpowiedni sposób. Jak osiągnąć taki efekt?

Niezbędny będzie aparat w obudowie podwodnej wraz z szerokokątnym obiektywem. Będziemy też potrzebowali dużego portu, czyli obudowy obiektywu. Im większy, tym łatwiej będzie nam wykonać takie zdjęcie.

Niestety, nie sprawdzą się tu wodoodporne kompakty, które mają za mały obiektyw oraz malutką przednią soczewkę obiektywu.

Osobiście pod wodą długo używałem Olympusa PEN E-PL1. Obecnie raczej nurkuję z OM-D EM-5 ze względu na dużą kompaktowość sprzętu i dobrą jakość obrazka. Oczywiście do małych obiektywów z systemu m4/3 nie ma tak wielkich portów kopułowych, jak do dużych lustrzanek. Dlatego mam troszkę pod górkę, aby wykonać tego typu fotografię. Łatwiej takie zdjęcie jest wykonać użytkownikom dużych aparatów z wielkimi portami kopułowymi. Większy i cięższy sprzęt jest jednak trudniej zabrać ze sobą na wyjazd. Szczególnie, kiedy do samolotu, jako podręczny bagaż zabieramy cały sprzęt fotograficzny, obudowę podwodną, lampy podwodne, automat, komputer i całą elektronikę jak np laptop czy dysk zewnętrzny. A niestety przy podróży samolotem tego typu delikatne rzeczy lub sprzęt od którego zależy nasze życie (automat) należy mieć w bagażu podręcznym lub ewentualnie nadać w "pancernej" plastikowej skrzyni typu Lowepro Hardside.

I znów wybór sprzętu sprowadza się do rodzaju fotografii, jaką się zajmujemy. Ja pracuję głównie będąc w podróży, więc gabaryty i jakość zdjęcia mają dla mnie największe znaczenie.

W podwodnym systemie z którego korzystam też istnieje możliwość dokupienia portów kopułowych, a więc ułatwienia sobie pracy przy tego typu kadrach. Zawsze warto rozważyć kupno dodatkowego portu, jeśli tylko ułatwi on wykonywanie zdjęć "over/under" Jednym z zewnętrznych producentów, nad którym warto się zastanowić, jest firma Zenunderwater.

Zaopatrzenie się w odpowiedni sprzęt to oczywiście tylko początek. Potrzebujemy mieć jeszcze ciekawy motyw do sfotografowania. Ciekawy zarówno nad wodą jak i pod wodą.Oba fragmenty tego zdjęcia będą musiały być interesujące dla odbiorcy. Nie uzyskamy dobrego zdjęcia, gdy któraś z połówek zdjęcia będzie nudna i mało interesująca. Wtedy nie ma sensu decydować się na zdjęcie pół na pół. To jeden z powodów, dla którego trudno trafić na robiące wrażenie zdjęcia pól na pół.

Warto poświęcić czas i znaleźć ciekawe motywy, które umieścimy na fotografii. Nie potrzeba też głęboko nurkować. Większość ciekawych motywów znajdziemy w płytkiej wodzie. Co więcej, jeśli zanurkujemy głęboko to z oczywistych względów trudno nam będzie wykonać zdjęcie obejmujące także fragment lądu nad wodą. Wted o wykonywaniu zdjęć over/under nie będzie mowy. Jeśli zdjęcie wykonamy na płytkiej wodzie to będziemy mogli wówczas pokazać dno, które nie będzie od nas zbyt daleko.

Nie bez znaczenia oczywiście jest woda w której wykonujemy tego typu zdjęcia. Musi być to woda o dużej przejrzystości. Jest to technika, która raczej sprawdzi się w ciepłych czystych i przejrzystych wodach, niż w tych mętnych do jakich jesteśmy przyzwyczajeni. W naszej strefie klimatycznej do tego typu zdjęć doskonale się nadają stawy górskie, które bardzo często mają dużą przejrzystość. Również dobrym miejscem mogą być zalane kamieniołomy - i znane wszystkim nurkującym takie miejsca w Polsce jak Zakrzówek, Jaworzno-Szczakowa czy Gacki. Woda tam jest przejrzysta i ma mało zawiesiny - zwłaszcza w tygodniu, kiedy "opadnie kurz" po weekendowych nurkowaniach.

Podczas wykonywania zdjęć trzeba pamiętać też, że woda pozornie powiększa obiekty na które patrzymy. Na górze, powyżej linii wody, będziemy mieć jeden motyw daleko nad wodą, zaś drugi pod wodą będzie bliżej nas. Ustawiając ostrość musimy o tym pamiętać. Dobrze jest przymknąć przysłonę tak, aby na tyle zwiększyć głębię ostrości, by oba fragmenty miały szanse być ostre.

• Obraz powyżej linii wody będzie jaśniejszy, niż ten poniżej. Można próbować zniwelować ten efekt stosując filtry połówkowe szare. Nie znam jednak nikogo, kto w fotografii podwodnej sięga po takie zastosowania. Najłatwiej będzie doświetlić scenę pod wodą za pomocą lampy błyskowej. Znaczenie ma też pora dnia oraz ułożenie naszego obiektywu względem słońca. Niebo nie może być białą plamą, a względem słońca powinniśmy być tak ustawieni, aby niebo (jesli jest bezchmurne) miało wyrazisty niebieski kolor.

• Drugi trochę bardziej uciążliwy problem to krople tworzące się na obudowie obiektywu. Tu istotna jest kwestia opracowania metody wynurzania aparatu z wody tak, aby zdążyć nacisnąć na spust zanim krople wytworzą się na obudowie.Niektórzy stosują też sok z cytryny. Nie wiem dlaczego, ale pomaga – podchodziłem do pomysłu dość sceptycznie póki nie spróbowałem.

Znając te podstawy po prostu powinniśmy zabrać się do eksperymentowania i fotografowania.

I na koniec jedno z moich ulubionych zdjęć wykonanych tą techniką :)

Autorem jest David Doubilet – jeden z moich ulubionych fotografów podwodnych.

Przy okazji na filmie od 40s widać, jak duży może być sprzęt podwodny. Z jednej strony ułatwia to wykonywanie zdjęć pół na pół, ale z drugiej zdecydowanie utrudnia przelot samolotem :)

Facebook:

blog:

www: