Sentymentalna wyklejanka, czyli recenzja najnowszej książki Kuby Dąbrowskiego

Gdy wertuje się kolejne strony książki Kuby Dąbrowskiego pt. „Film obyczajowy produkcji polskiej”, aż dziw bierze, że trzyma się w rękach dokonania jednego z najciekawszych polskich fotografów. Całość sprawia wrażenia wyklejanki, którą przysłał nam najlepszy kumpel z dzieciństwa. To sentymentalna pocztówka, która chwyta za serce.

Książkę otwiera wywiad Joanny Kinowskiej (kuratorki wystawy) z autorem. Ciąg pytań i odpowiedzi jest doskonałym wprowadzeniem do chaotycznej całości, zaczynającej się od strony 22. W tej rozmowie Dąbrowski opisuje otaczający go świat, obnaża swoją fotograficzną historię i wypunktowuje inspiracje. Pieczołowicie wymienia sytuacje, dzięki którym znalazł się w swoim obecnym fotograficznym miejscu.

Z szacunkiem opowiada o popkulturze. To ostatnie słowo stanowi zresztą jeden z kluczy do zrozumienia nie tylko zawartości „Filmu obyczajowego...”, ale też twórczości fotografa w ogóle. Na jego zdjęciach Kora przebrana jest za Kobietę-Kota, a Andrzej Smolik przedstawiony jest jako groźny, przerysowany mafioso. Na innych kadrach w portfolio fotografa są m.in. David Lynch czy król afrobeatu Tony Allen. Czy ubrani w popkulturową szatę, czy sfotografowani w swoich domach na tle obdrapanych ścian warszawskiego osiedla – każdemu ze swoich modeli Dąbrowski zdaje się poświęcać tyle samo uwagi.

Nie wydaje się jednak, aby prezentował swoje fotografie według jakiegoś klucza (oprócz dwóch przypadków: zdjęcia z bokserami i fotografie tabletek). Obok znanego każdemu dziecku z lat 90. jeża z wetkniętym w niego długopisem pojawia się zdjęcie z koncertu hardcorowej formacji Sunrise. Przerzucamy parę stron wstecz, a tam Joey Tribbiani z serialu "Przyjaciele". Jest rozbite Mju i zdjęcia migoczących ekranów telewizorów.

Bohater tego książkowego filmu fascynuje się koszykówką, często spotyka się z przyjaciółmi i znajomymi. Bardziej niż filmowe krajobrazy interesują go codzienne sytuacje. „Chciałem wypracować sposób robienia zdjęć na ulicy na Mokotowie w Warszawie czy w Białymstoku tak, żeby nie udawały Nowego Jorku czy Berlina” - tłumaczy swój sposób pracy Dąbrowski.

Owszem, jest tu ukryta Ameryka, czy to w sytuacjach, czy w przedmiotach, ale czuć, że miejscem akcji jest inna szerokość i długość geograficzna. Nie ma Bronxu, jest warszawska Praga. Nie ma amerykańskiej autostrady znanej chociażby z fotografii Briana Crossa, są za to polskie szarobure drogi. Nie ma kolorowania i zaklinania rzeczywistości i udawania czegoś, czego nie ma. Jest tylko rejestracja decydującego momentu.

Zawartość przypomina mi zeszyty, które wraz z kolegami i koleżankami wyklejaliśmy wycinankami w podstawówce. Nawet papier i zapach kartek są podobne, a chaotyczne rozmieszczenie zdjęć sprawia, że na twarzy pojawia się uśmiech. Dla młodszych będzie to swoisty Tumblr na papierze, ale dzięki swojej fizycznej formie jest o wiele bardziej atrakcyjny niż cyfrowa wersja.

Kiedy otwieram książkę Dąbrowskiego, nie czuję patosu towarzyszącego przeglądaniu albumów fotograficznych znanych i docenianych mistrzów fotografii. Nie jest to też chwila tak podniosła, żeby wymagała odpalenia głównego motywu muzycznego z "Terminatora 2" czy zakładania rękawiczek do wertowania kolejnych stron. Nie czuję, że otwieram album fotografa mającego na koncie publikacje w "Polityce", "Przekroju", "Vogue'u" i innych ważnych i ważniejszych periodykach.

Ten album przypomina mi o prowadzonych za dzieciaka albumach z wyklejankami i kolekcjonowaniu najlepszych wspomnień. Cieszy mnie, że ten utalentowany fotograf po wydaniu króciutkich publikacji (nazywanych przez niego pieszczotliwie „Epkami”) ze swoimi zdjęciami wreszcie doczekał się pełnoprawnej książki. Oby były kolejne.