W ZSRR retuszerzy nie potrzebowali Photoshopa, by tworzyć "rzeczywistość"

Jeśli myślicie, że retuszowanie zdjęć jest domeną dzisiejszych czasów, jesteście w błędzie. Zawód retuszera w ZSRR cieszył się dużym powodzeniem, zwłaszcza wśród władzy. Znikające przedmioty, a nawet ludzie były czymś zupełnie normalnym.

W ZSRR retuszerzy nie potrzebowali Photoshopa, by tworzyć "rzeczywistość"
Monika Homan

03.08.2018 | aktual.: 03.08.2018 14:18

Jeszcze przed wynalezieniem programów graficznych, które znacznie ułatwiają modyfikowanie fotografii retuszerzy w Związku Radzieckiego musieli wykazywać się kreatywnością i zdolnościami manualnymi. Wprowadzali zmiany we wcześniej zrobionych zdjęciach tak, żeby dostosować je do wymogów reżimu.

Nikołaj Jeżow został usunięty ze zdjęcia potym, jak popadł w niełaskę Stalina.
Nikołaj Jeżow został usunięty ze zdjęcia potym, jak popadł w niełaskę Stalina.

Dziś retusz najczęściej kojarzony jest z upiększaniem rzeczywistości. W tamtych czasach chodziło raczej o dostosowanie jej do panującej sytuacji politycznej, a najczęstszym zabiegiem było usuwanie ze zdjęć ludzi, którzy przestali być przyjaciółmi władzy.

Obraz

Upiększanie wodzów, tak by wyglądali zawsze dobrze, dumnie, bez żadnych niedoskonałości, było sprawą oczywistą.

Leonid Breżniew z  Willym Brandtem. Na zdjęciu usunięto elementy wskazujące na przepych charakterystyczny dla politycznych spotkań.
Leonid Breżniew z Willym Brandtem. Na zdjęciu usunięto elementy wskazujące na przepych charakterystyczny dla politycznych spotkań.

Odkrywanie tajemnicy retuszowanych zdjęć zapoczątkował brytyjski pisarz David King. Zainteresował się zdjęciami z lat 70-tych, kiedy po raz pierwszy odwiedził ZSSR. Wydał nawet fotograficzną biografie Trockiego, który po śmierci Lenina spierał się ze Stalinem o kierunki rozwoju ZSSR, co poskutkowało tym, że zginął z jego rozkazu i zaczął znikać z wcześniej zrobionych zdjęć. Podobny los spotykał innych przeciwników rewolucji. Znikali z prawdziwego życia, z oficjalnych dokumentów i ze zdjęć.

zjazd Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii w 1925 roku.
zjazd Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii w 1925 roku.

Retuszerzy pomagali też zamaskować niewygodne szczegóły na propagandowych zdjęciach takie, jak drogie zegarki lub drobne elementy wskazujące na przepych wśród ludzi panujących. Czasem tworzyli też fotomontaże przedstawiające różne sceny wojenne.

Aleksieja Kowaliowa zawieszającego radziecką flagę na budynku Reichstagu. Wyretuszowano zegarek na prawej ręce żołnierza, który mógł wskazywać na to, że został on skradziony.
Aleksieja Kowaliowa zawieszającego radziecką flagę na budynku Reichstagu. Wyretuszowano zegarek na prawej ręce żołnierza, który mógł wskazywać na to, że został on skradziony.© [belsat.eu](http://belsat.eu/pl/news/17205/)
Ze zdjęcia zniknęli między innymi Trocki i Kamieniew.
Ze zdjęcia zniknęli między innymi Trocki i Kamieniew.
Na drugim zdjęciu brakuje Malczenki. W 1929 r. aresztowano go z powodu działalności kontrrewolucyjnej.
Na drugim zdjęciu brakuje Malczenki. W 1929 r. aresztowano go z powodu działalności kontrrewolucyjnej.
Na zdjęciu wyretuszowano Pieszkowa i kolano kobiety.
Na zdjęciu wyretuszowano Pieszkowa i kolano kobiety.
Materiały z radzieckiego programu kosmicznego. Na zdjęciu brakuje Walentina Wasiljewicza Bondarienko i Grigorija Nielubowa.
Materiały z radzieckiego programu kosmicznego. Na zdjęciu brakuje Walentina Wasiljewicza Bondarienko i Grigorija Nielubowa.
Zdjęcie grupowe z 1915 r.
Zdjęcie grupowe z 1915 r.
Z 15 osób, po retuszu zostało tylko 9.
Z 15 osób, po retuszu zostało tylko 9.
Komentarze (0)