W wigilijny wieczór wypatruj komety - grudniowe atrakcje nocnego nieba

Grudzień to czas, kiedy noc zdecydowanie dominuje nad dniem, warto więc zainteresować się tym, jakie atrakcje czekają na nas na rozgwieżdżonym niebie i wykorzystać je w swojej fotograficznej twórczości. Choć temperatury, zwłaszcza nocą, nie pobudzają do twórczości, warto ciepło się ubrać i wycelować obiektyw w niebo, bo grudzień zapewni miłośnikom astronomii wiele atrakcji. Wigilijna kometa i deszcz spadających gwiazd to tylko niektóre z nich.

16 grudnia kometa 46P/Wirtanen zbliży się do Ziemi najbardziej od wielu lat. Przeleci w odległości około 11 milionów kilometrów - czyli najbliżej w całym XXI wieku. Kometa będzie widoczna gołym okiem przy dobrej przejrzystości powietrza i umiarkowanym zaświetleniu. Jest to najkorzystniejszy od 70 lat czas na obserwację komety 46P/Wirtanen.

Kometa została odkryta w 1948 roku przez Charlsa Wirtanena. Powraca w okolice słońca co około 5,4 roku. Początkowo okres ten był dłuższy, ale podczas jednego z przelotów blisko Jowisza, wpływ jego grawitacji przyczynił się do zmiany orbity komety. Podobny wpływ Jowisz będzie miał w jej kolejnych powrotach, co sprawi, że w tym stuleciu nie będzie lepszej okazji na obserwację Wirtanen, niż ta, która nastąpi za kilka dni. Maksimum blasku tej komety nastąpi 3 dni przed jej perygeum - 13 grudnia.

W wigilię Bożego Narodzenia, kiedy będziecie szukać pierwszej gwiazdki, może okazać się, że dostrzeżecie właśnie kometę 46P/Wirtanen. Znajdzie się ona bowiem w okolicy Kapelli - najjaśniejszej gwiazdy z konstelacji Woźnicy i zarazem szóstej pod względem jasności na niebie. Gwiazdę tą można zobaczyć na niebie już nawet 15 minut po zachodzie słońca - jest to jedna z kandydatek na Wigilijna Gwiazdkę. W tym roku pojawi się w wyjątkowym towarzystwie świecącej na zielono komety. Te święta może więc tradycyjnie zwiastować "Gwiazdka" z ciągnącym się za nią warkoczem.

Do roli Gwiazdy Betlejemskiej kandyduje również… Mars, którego wysokie położenie tuż po zachodzie słońca sprawa, że może rzucić wam się w oczy na wieczornym niebie jako pierwszy. Od czasu Wielkiej Opozycji jego blask juz nieco osłabł, jednak wciąż wyróżnia się na tle innych świecących punktów.

W bezksiężycową noc z 14 na 15 grudnia będziemy mogli obserwować również maksimum roju Geminidów. Grudniowy rój meteorytów związany jest z powrotem w okolice Słońca planetoidy Phaethom. Największa aktywność Geminidów prognozowana jest na godzinę 13:30, ale wysoka aktywność utrzyma się od 13 grudnia około godziny 21:00 do 18:00 14 grudnia.

"Spadajace gwiazdy" grudnia najlepiej obserwować w drugiej połowie nocy, kiedy radiant roju (w gwiazdozbiorze Bliźniąt) znajdzie się wysoko na niebie, ale warto spojrzeć w górę nawet tuż po zachodzie słońca. Wskaźnik częstotliwości zjawisk wynosi aż 120 na godzinę. Dotyczy to co prawda obserwacji w dobrych warunkach i podczas maksimum, ale sugeruje, że czeka nas ciekawe widowisko, zwłaszcza, że Geminidy to wyjątkowo jasne meteory.

Z terenu Polski w grudniu możemy zaobserwować też występowanie Gwiazdy Porannej, którą w rzeczywistości jest planeta Wenus. Świeci ona obecnie najmocniej od 2010 roku i zaobserwujemy ją tuż przed wschodem słońca. Najlepsze warunki do obserwowania Jutrzenki przypadają na 10 grudnia.