Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz

Lśniące gmachy obok ruin. Marsz w pochodach, jazz w zadymionych kawiarniach. Twardy reżim i radosna odwilż. Taka jest Warszawa lat 50.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 1Limuzyny gości zaproszonych na obchody 140-lecia Uniwersytetu Warszawskiego w 1958 roku
Źródło zdjęć: © © Zbyszko Siemaszko/NAC
Piotr Kała

Co to stalinizm?

Stalinizm to system polityczny obowiąującey w ZSRR po faktycznym objęciu władzy przez Józefa Stalina. Charakteryzował się przede wszystkim niepodzielną władzą i oficjalnym kultem Józefa Stalina, a poza ZSRR rozszerzył się również na terenie innych państw komunistycznych. W systemie nieobce było sterowanie gospodarką, terror polityczny czy izolacja od świata zewnętrznego.

Niezwykły album

Album wydawnictwa Bosz „Warszawa lata 50.” to 220 fotografii przedstawiających warszawskie życie codzienne, wydarzenia polityczne i architekturę lat 50. Trzeba przyznać, że Warszawa na czarno-białych zdjęciach z tamtego okresu jest bardzo kolorowa.

Ponieważ zdjęcia pochodzą z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego (NAC), widzimy tu stolicę, którą chciała pokazywać ówczesna władza. Właściwie wszystkie profesjonalne zdjęcia prasowe powstawały wtedy na jej zlecenie. Nawet jeśli ktoś posiadał własny sprzęt fotograficzny, to problemem było dostanie materiałów światłoczułych. Dlatego prywatnych zdjęć dokumentujących codzienne życie w tamtym okresie jest bardzo mało. Mając na uwadze pewien propagandowy charakter tych zdjęć, należy docenić ich wartość dokumentalną.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 2
Mieszkańcy stolicy w parku Praskim. W tle widać kopułę cerkwi św. Marii Magdaleny © © NAC

W albumie zobaczymy fotografie tak znanych autorów, jak Bernard Koszewski, Andrzej Millak czy Zbyszko Siemaszko. Są też fotografie ze zbioru NAC z zespołu Wojskowej Agencji Fotograficznej.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 3
Przystanek na nowym, socrealistycznym placu Konstytucji © © NAC

Na zdjęciach widzimy stolicę, po której nie widać śladów niedawnej traumy wojennej. Ruiny to punkt odniesienia dla wielkich inwestycji. Teraz jest to plac budowy, czy też odbudowy. Powstają nowe gmachy, osiedla, ulice. W połowie lat 50. oddana do użytku zostaje trasa W-Z, a w darze od Stalina stolica otrzymuje Pałac Kultury i Nauki.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 4
Restauracja "Rarytas" © © Zbyszko Siemaszko/NAC

Ludzie chodzą do restauracji, zaopatrzenie działa bez zarzutu. Warszawa to miasto otwarte. Po mieście przechadza się czarnoskóra młodzież. Do miasta przyjeżdża młodzież z całego świata na V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów. Warszawa maszeruje co roku w pochodach pierwszomajowych. Do tego nie ma billboardów i korków. Życie w Warszawie wygląda tak, jak w każdym zachodnim europejskim mieście. To miasto, z którego można być dumnym.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 5
V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów w 1955 roku © © Zbyszko Siemaszko/NAC

Ten wartościowy dokument nie może pozwolić nam zapomnieć o ustroju, w którym nie było miejsca dla tych, którzy nie pasowali do tych obrazków z tego albumu.

Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 6
Ulica Marszałkowska © © Zbyszko Siemaszko
Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 7
Milicjant w "kurzej stopce" na posterunku na rogu ulicy Pięknej i alei Ujazdowskich. © © Zbyszko Siemaszko/NAC
Warszawa z czasów stalinizmu i odwilży na zdjęciach w nowym albumie Bosz 8

Piotr Kała:

Źródło artykułu: WP Fotoblogia

Wybrane dla Ciebie

Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Gang fok przegania rekina. U wybrzeży Afryki foki dały popis współpracy
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Nie uwierzysz na co patrzysz. Polacy w ścisłej czołówce takich zdjęć
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Niesamowity kadr przedstawiający pradawny gatunek skorupiaka wygrał prestiżowy konkurs
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Ekstremalnie rzadki aparat został sprzedany za 3,5 mln euro. Wyprodukowano go 100 lat temu
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Kary za zdjęcia dzieci. Konsekwencje dla rodziców we Francji
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Rekin gonił cień drona. Zachowywał się, jak kot goniący zajączka
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Brutalny atak jelenia na zdjęciu. Fotograf przestrzega turystów
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Widziałeś film z Hanksem? Aktor ostrzega przed oszustwem
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Perseidy, Droga Mleczna i świecące glony naraz. Oto zdjęcie jedno na milion
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Meta wykorzystała publiczne zdjęcia z Facebooka i Instagrama do trenowania AI
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Prawdziwy skarb fotograficzny. Te zabytkowe aparaty nie zrobiły ani jednego zdjęcia
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie
Tragedia podczas wycieczki. Kobieta spadła z urwiska robiąc selfie