Zeiss Batis 25 mm f/2 - legendarna jakość w nowoczesnym wydaniu [recenzja]

Zeiss znany jest przede wszystkim z manualnych konstrukcji - serie Milvus, Otus czy Loxia nie mają silnika AF. Jedynie seria Touit i Batis, a także szkła Sony, produkowane przy współpracy z Zeissem, mają układy AF.

Ogniskowa 25 mm nie jest zbyt popularna, częściej znajdziemy obiektywy 24 lub 28 mm - tak czy inaczej to klasyczny szeroki kąt, na dodatek jasny - f/2.0. W kwestii konkurentów - obiektywy o podobnej ogniskowej i jasności znajdziemy w większości systemów, natomiast Sony oferuje również obiektyw FE 28 mm f/2, czyli nieznacznie dłuższy, ale o tej samej jasności. Do systemów Canona i Nikona znajdziemy takie konstrukcje jak 24 mm f/1.4, 24 mm f/1.8 w systemie Nikona, czy 28 mm f/1.8 i 24 mm f/2.8 w systemie Canona. Rozwiązań, jak widać, jest całkiem sporo.

Obiektyw ma bardzo charakterystyczną, niesamowicie prostą obudowę, wykonaną w całości z metalu. Po wyjęciu z eleganckiego pudełka od razu wiemy, że mamy do czynienia z produktem najwyższej jakości. Wykonanie stoi na najwyższym poziomie - konstrukcja jest niezwykle zwarta, świetnie spasowana i sprawia wrażenie bardzo wytrzymałej. Korpus obiektywu został oczywiście uszczelniony. Z mojego punktu widzenia było to bardzo ważne - testy prowadziłem w Dubaju, gdzie pył dosłownie wisi w powietrzu i wszędzie się osadza.

Na obudowie nie znajdziemy żadnych przełączników - wszystkimi funkcjami sterujemy z poziomu aparatu lub poprzez odpowiednie ruchy pierścieniem ostrości. Sam pierścień chodzi z bardzo dużą precyzją i należytym oporem. Wykonany jest z przyjemnej w dotyku gumy, do której mam jedno zastrzeżenie - przyczepiają się do niej paproszki i jest dość trudna do wyczyszczenia. Niemniej jednak komfort używania pierścienia jest naprawdę duży.

Nie sposób nie zwrócić również uwagi na podziałkę ostrości, a konkretnie wyświetlacz wykonany w technologii OLED, który zastąpił analogową podziałkę. Podczas wykorzystania manualnego ostrzenia, na wyświetlaczu, wyświetlana jest odległość, na której obiektyw ustawił ostrość, a także głębia ostrości - obiektyw wskazuje, ile cm/m przed i za obiektem znajduje się obszar ostrości. Co ważne - wskazania ulegają zmianie podczas zmiany przysłony. To rozwiązanie zdecydowanie przypadło mi do gustu - jest znacznie bardziej czytelne, niż analogowe podziałki. Duży plus!

Obiektyw waży 335 gramów, co sprawia naprawdę solidne wrażenie. Konstrukcja obiektywu składa się z dziesięciu soczewek w 8 grupach, co ma zapewnić dobre wyniki optyczne. To sprawdziłem w dalszej części recenzji. Przysłona pracuje w zakresie f/2-22, więc przy bliższych kadrach bez problemu uzyskamy ładne rozmycie tła.

W eleganckim, białym pudełku, wyłożonym niebieską gąbką, znajdziemy obiektyw, dwa dekielki, osłonę przeciwsłoneczną. Sugerowana cena detaliczna to 5449 zł. Więcej informacji technicznych znajdziecie w tabeli poniżej.

Batis to jedna z serii Zeissa wyposażona w układ AF. Testy przeprowadziłem na aparacie Sony A7 II, którego AF radzi sobie całkiem dobrze, choć nie jest mistrzem prędkości. Po podpięciu Batisa układ działa z taką samą sprawnością, jak w przypadku obiektywów Sony. Nie miałem żadnego problemu z celnością - obiektyw niemal zawsze trafiał w wybrany punkt.

Wyostrzenie żądanego obiektu zajmuje zazwyczaj około 0,5-0,8 sekundy, więc jest to niezły wynik, choć nie jest to wymarzony zestaw do szybkiej fotografii reportażowej. Trzeba brać jednak pod uwagę, że układ AF w samym aparacie nie należy do najszybszych na świecie. Co ważne, całe ogniskowanie odbywa się wewnątrz obiektywu, więc obiektyw przesuwa jedynie mniejsze, wewnętrzne soczewki.

Minimalna odległość ostrzenia wynosi 18 cm, a powiększenie 1:5.2. To dobry wynik pozwalający na skupienie się na szczególe i odcięcie go od tła poprzez małą głębię ostrości. Niemniej jednak ogniskowa 25 mm nie jest idealna do fotografii makro. Taka odległość ostrzenia to dobry kompromis między funkcjami macro, a szybkością ostrzenia - obiektyw nie ma zbyt długiej skali ostrości, przez co ostrzenie jest dość szybkie. Nie ma tu problemu, który występował w obiektywie Tamron SP 35 mm f/1.8 VC USD, który ostrzył od 20 cm, co negatywnie przekładało się na szybkość układu AF.

Batis 25 mm f/2 daje ładne, dość miękkie rozmycie, mimo krótkiej ogniskowej. Z powodzeniem wykorzystywałem go podczas zdjęć całej sylwetki, jak również węższych kadrach. Dzięki przysłonie f/2 jesteśmy w stanie odciąć postać od tła, a mimo to - tło pozostanie czytelne. Rozmycie jest przyjemne dla oka.

Test tej wady zawsze przeprowadzam fotografując drzewo na tle jasnego nieba. Na przysłonie f/2.0 wada jest wyraźna i ma charakter mocno różowych obwódek na krawędziach gałęzi. Przy f/2.8 sytuacja wygląda nieco lepiej, choć wada nadal jest wyraźna i dodatkowo wprowadza zielone obwódki. Przy f/4 jest znacznie lepiej, choć w powiększeniu obwódki nadal są widoczne. Domknięcie przysłony dopiero do wartości f/8 niemal zupełnie eliminuje wadę ze zdjęć. W takim obiektywie ta wada powinna być lepiej skorygowana - w końcu mamy do czynienia z konstrukcją za ponad 5000 zł.

Z tą wadą najczęściej zmagamy się w jasnych obiektywach, przy dużej wartości przysłony. Korekcja winietowania nie jest domeną Batisa 25 mm f/2. Przy przysłonie f/2 różnica między centrum a rogami zdjęcia wynosi nawet 1.9 EV. Domknięcie przysłony do f/2.8 niweluje wadę do 1.5 EV, przy f/4 - 1.3 EV, od f/5.6 - ok. 1 EV. Nad korekcją tej wady również można byłoby jeszcze popracować.

Ta wada w obiektywach szerokokątnych jest trudna do skorygowania. Tego typu konstrukcje mają tendencję do tworzenia tzw. beczki, gdzie proste linie są wypychane na zewnątrz kadru. Tu jednak Batis radzi sobie świetnie - wada jest niemal zupełnie niezauważalna. Za to duży plus.

W celu pomiaru ostrości wykonałem serię zdjęć tablicy ISO 12233 z różnymi wartościami przysłony. Następnie wybrałem wycinki o szerokości 1500 pikseli z centrum i górnego lewego rogu kadru.

Obiektyw rewelacyjnie radzi sobie z ostrością. Już na f/2.0 centrum kadru jest idealnie ostre. Najlepsze wyniki otrzymamy fotografując w zakresie f/4-f/11, natomiast od f/16 ostrość zaczyna spadać, choć obiektyw jest w pełni używalny w całym zakresie przysłon.

Na brzegach, testowany Zeiss, również radzi sobie bardzo dobrze. Na przysłonach f/2-2.8 obraz jest rozmyty, ale w pełni czytelny. Najlepsze wyniki uzyskamy od przysłony f/4 do f/11, natomiast przy f/16 ostrość jest już wyraźnie słabsza, a przy f/22 dyfrakcja mocno daje o sobie znać. Wyniki ostrości są naprawdę świetne.

Zdjęcia zostały wykonane aparatem Sony A7 II. Wszystkie zostały wywołane w Adobe Lightroom CC 2015, przy standardowych ustawieniach. Niestety na zdjęciach wykonanych przy większych przysłonach widać zabrudzenia na matrycy, których nie usuwałem, aby nie uszkodzić matrycy.

Zeiss Batis 25 mm f/2 zasługuje na brawa w kwestii wykonania i designu - obiektyw jest niesamowicie zaprojektowany, solidny i stylowy. Plus należy się również za nowy pomysł umieszczenia ekranu OLED w miejsce analogowej podziałki - takie rozwiązanie jest znacznie bardziej czytelne, nawet podczas pracy w pełnym słońcu.

Na plus należy również policzyć wyśmienitą ostrość, dobrą pracę pod światło, ładne przeniesienie kontrastu i ogólny wygląd zdjęć, którego nie sposób opisać w obiektywny sposób - szkło po prostu bardzo ładnie rysuje. Ostatni plus - świetnie skorygowana dystorsja.

Zeiss, jako producent obiektywów najwyżej jakości, powinien zadbać o dwie rzeczy - korekcję aberracji chromatycznych i winietowania. Te dwie wady są mocno widoczne w codziennym fotografowaniu i co ważne - osiągają akceptowalny poziom dopiero przy f/5.6.

Zeissy serii Batis testowałem przez 2 tygodnie w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i muszę przyznać, że był to strzał w dziesiątkę. Początkowo nie byłem przekonany do ogniskowej 25 mm, szczególnie do fotografowania podczas sesji z Karoliną. Jednak już po pierwszych zdjęciach, szczególnie przy przysłonie f/2, przekonałem się, że mimo tak szerokiej ogniskowej, zdjęcia postaci mogą wyglądać naprawdę ciekawie. W moich zdjęciach mocne winietowanie nie było przeszkodą, choć oczywiście nie będę przekuwał wady w atut – mi to po prostu nie przeszkadzało. To, co mnie urzekło, to plastyka zdjęć i ich ogólny wygląd, czyli coś, co jest niezwykle trudne do opisania. Fotografowanie Batisem 25 mm f/2 było niezwykle przyjemne i bardzo ciężko było mi się z nim rozstać. Cena około 5400 zł jest wysoka, ale wszyscy użytkownicy tego obiektywu, z którymi rozmawiałem, jasno stwierdzili to samo - to obiektyw wart grzechu, a ja w pełni się pod tym podpisuję.