Co to jest wizjer w aparacie?

Wizjer w aparacie to układ optyczny lub elektroniczny (o tym za chwilę), który pozwala podejrzeć fotografowi kadr. To taki celownik aparatu. W zależności od rodzaju sprzętu, jakim dysponujemy, wizjer może się znacznie różnić – nie tylko budową, ale samym działaniem.

W lustrzance wizjer pokazuje dokładnie to, co „widzi” obiektyw. Pole pokrycia kadru zależy od zastosowanego układu optycznego i jego wielkości. Przeważnie obraz wpada przez obiektyw, jest odbijany od lustra, po czym przechodzi przez kolejny układ, którym jest pryzmat pentagonalny i po wielokrotnym odbiciu trafia do oka użytkownika. Nie jest to wybitnie skomplikowane. W przypadku tańszych aparatów pryzmat zastąpiony jest zwykłym układem luster.

Aparaty dalmierzowe mają wizjer skonstruowany kompletnie inaczej. Na boku lub środku aparatu jest umiejscowione okienko (celownik), które pokazuje nam bezpośredni obraz przed nim. Drugie, umiejscowione przeważnie zgodnie z osią obiektywu, jest układem malutkich luster i pojawia się na głównym obrazie. Służy to temu, by ustawić ostrość. Obraz jest ostry wtedy, gdy oba fragmenty kadru pokryją się w jednym punkcie. Problem z dalmierzami polega na efekcie paralaksy – w przypadku zbliżeń kadr nie będzie się pokrywał. Trzeba zatem ręcznie wprowadzić korekcję - zmienić kąt nachylenia aparatu w zależności od umiejscowienia wizjera.

We współczesnych aparatach występują głównie 2 typy wizjerów – optyczny oraz elektroniczny (EVF). Ten pierwszy to wyżej opisany układ luster i celownika. Drugi natomiast występuje w bezlusterkowcach (oraz kompaktach) i bazuje na działaniu matrycy światłoczułej, na którą rzutowany jest obraz. Jego projekcja następuje wewnątrz samego wizjera. Ogromną zaletą tego rozwiązania jest możliwość dokładnego podglądu ekspozycji, zastosowania różnych efektów i korekcji już przed zrobieniem zdjęcia.

W obu typach wizjerów przeważnie prezentowane są różna ustawienia. Informacje te dotyczą przeważnie czasu, czułości ISO, przysłony, ekspozycji, trybu oraz punktu autofokusa, formatu zapisywania plików oraz wielu innych. W przypadku optycznego jest to możliwe dzięki technologii nakładkowego wyświetlania, która rzutuje obraz (przeważnie ikony) na płytkę umiejscowioną w układzie. Wizjer elektroniczny jest po prostu małym ekranikiem, więc informacje w nim wyglądają prawie tak samo jak te, widziane w trybie Live View.

W zamierzchłych czasach (przed stosowaniem pryzmatów pentagonalnych) w lustrzankach były wykorzystywane kominki. Fotograf musiał patrzeć przez nie z góry, ponieważ tam na matówce pojawiał się obraz, który miał zamienione strony. W aparatach wielkoformatowych obraz rzutowany jest bezpośrednio na matówkę, przez co jest widziany do góry nogami, a strony są odwrócone.