Na fotografiach sprzed stu lat, przedstawiających tzw. "radium girls", uchwycono przebieg i skalę ogromnej tragedii. Podczas gdy na jednych zdjęciach zobaczymy uśmiechnięte twarze amerykańskich kobiet, na kolejnych widać już tylko cierpienie i obrzęki wywołane groźną chorobą.
Gdy Maria Skłodowska-Curie odbierała w 1911 r. Nagrodę Nobla za odkrycie radu i polonu, nie przypuszczała, że wywoła nową modę w Stanach Zjednoczonych. Prasa z zachwytem rozpisywała się o zdrowotnych właściwościach promieniotwórczego pierwiastka, a biznesmeni zza Oceanu tworzyli coraz to nowsze produkty z jego domieszką. Eliksir młodości, jak nazywano wówczas rad, okazał się być jednak zabójczy. Przekonały się o tym m.in. kobiety, którym wmawiano, że pijąc wodę z radem, zachowają młody i zdrowy wygląd.
Radowe produkty zdominowały amerykański przemysł. W sklepach można było dostać nawet specjalną pastę do zębów, która zapewniała olśniewający (czy wręcz „oślepiająco jasny”) uśmiech. Pierwiastek odkryty przez polską noblistkę został wykorzystany również przez pewną firmę zajmującą się produkcją zegarków.
Kłamali w żywe oczy
Założona w 1914 r. United States Radium Corporation, bo o niej mowa, znajdowała się w Orange w stanie New Jersey. Jej właściciele - dr Sabin Arnold von Sochocky i dr George S. Willis – oferowali zatrudnienie kobietom, które po wybuchu I wojny światowej gorączkowo poszukiwały pracy. Tarcze zegarków produkowanych w fabryce były malowane specjalną fluorescencyjną farbą z radem, która sprawiała, że świeciły one w ciemnościach. Firma zawarła kontrakt z armią, która zamawiała u niej czasomierze dla amerykańskich żołnierzy.
Wkrótce w USA powstało wiele podobnych przedsiębiorstw. Oferowały one wysokie stawki i chętnie przyjmowały kobiety, wychodząc z założenia, że ich drobne dłonie doskonale sprawdzą się przy czynnościach wymagających dużych zdolności manualnych.
Nieświadome niebezpieczeństwa kobiety latami lizały nasączone farbą pędzle, aby lepiej nanosić ją na tarcze (sami przełożeni zalecali im tę czynność). Do pracy przychodziły w eleganckich sukniach, aby wieczorem wyjść na potańcówkę z resztkami świecącego pyłu na sobie. Niektóre malowały farbą usta, aby pochwalić się potem swoją świecącą szminką. Przedsiębiorcy zapewniali, że rad jest dobry dla ich zdrowia.
Rad zbiera śmiertelne żniwo
Właściciele takich fabryk doskonale zdawali sobie jednak sprawę z rzeczywistego działania radu. Dość wspomnieć, że pracownicy odpowiedzialni za transport pierwiastka do fabryki używali specjalnych szczypiec i chodzili w strojach ochronnych. Sochocky miał natomiast amputowany kawałek palca z powodu kontaktu z radem. Chęć zysku okazała się być jednak silniejsza niż troska o ludzkie zdrowie i życie…
Około 1920 roku pracownice fabryk zaczęły obserwować u siebie poważne dolegliwości. Jedną z nich były ogromne obrzęki, tak zwane radowe szczęki. Ich pojawienie się zwiastowało, że życie chorego dobiega końca. Kobiety traciły też zęby. Pod koniec 1922 r. szczęka pracownicy jednej z takich fabryk, 24-letniej Mollie Maggi, dosłownie rozpadła się w gabinecie dentystycznym. Kobieta zmarła z powodu ciężkiej infekcji, dusząc się własną krwią.
Grace Fryer jako pierwsza postanowiła wejść z korporacją Sochocky’ ego na drogę sądową. W wyniku ugody każda z kobiet otrzymała odszkodowanie o równowartości obecnych 100 tys. dolarów. Życie każdej z radium girls było krótkie, ale głośna sprawa United States Radium Corporation (oraz innych fabryk tego typu) doprowadziła do wprowadzenia surowszych przepisów, mających na celu ochronę pracowników.
[h4]Wybierz najlepszą technologię roku i wygraj 5 tys. złotych!Wejdź na [url=https://imperatory.wp.pl/strona-glowna]imperatory.wp.pl[/url] i zagłosuj.[/h4]
