Poradnik: jak sfotografować tęczę - inspirujący, podniebny fenomen

Kiedyś była tematem rozważań mitologicznych, literackich i malarskich. Legendarny biblijny symbol przymierza Boga z ludźmi, zaraz po potopie. Dzisiaj inspiruje niemal każdego fotografa. Niestety, nie każdy potrafi ją sfotografować na miarę jej fenomenalnego piękna. Jak przygotować się do fotografowania tęczy,  nad czym zastanawiamy się patrząc na ten kolorowy łuk i czemu warto używać do tego filtrów polaryzacyjnych?

Tęcza ? niesamowite zjawisko optyczne i meteorologiczne, które możemy zaobserwować, gdy słońce oświetla krople wody w ziemskiej atmosferze. Nauka wyjaśnia, że fenomen ten powstaje wskutek rozszczepienia światła załamującego się i odbijającego się wewnątrz kropli wody (np. deszczu) o kształcie zbliżonym do kulistego (za Wikipedią).

Co ciekawe, w tęczy występuje niemal całe widmo kolorów, ale przeciętny obserwator rejestruje jedynie kilka z nich ? czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygo oraz fioletowy.

Barwny łuk był tematem dla artystów w mitologii greckiej, chińskiej czy hinduskiej ? w każdym przypadku tęcza miała związek z jakimś bóstwem. W Biblii, w 9 rozdziale, a 12 i 13 wersecie księgi Rodzaju czytamy:

?To jest znak przymierza, jakie ustanawiam między mną, a wami i każdą duszą żyjącą, która jest z wami, dla pokoleń po czas niezmierzony. Tęczę moją daję na obłoku i ma ona służyć za znak przymierza między mną a ziemią? (Biblia w przekładzie Nowego Świata).

Tęcza była symbolem przymierza pomiędzy Bogiem i ludźmi, tuż po potopie.

Do tego niesamowitego zjawiska nawiązywało też wielu artystów  ? warto wspomnieć chociażby o malarzu Peterze Rubensie czy polskiej pisarce Marii Konopnickiej.

Dzisiaj tęcza inspiruje tysiące, jeśli nie miliony fotografów ? amatorów i profesjonalistów. Kiedy widzimy ten barwny łuk, nie możemy oderwać od niej wzroku i obiektywu. W naszej pamięci tęcza pozostaje w stosunkowo niezmienionym kształcie. Niestety na kliszy lub pliku cyfrowym w aparacie to zjawisko optyczne może wiele stracić na wartości. Co zrobić, aby sfotografować tęczę i zarejestrować ją taką, jaka jest naprawdę?

Poszukiwanie fenomenu

Tęczę zazwyczaj widzimy niespodziewanie. Możemy jednak przynajmniej odrobinę wcześniej przygotować się na możliwość zobaczenia kolorowego łuku. To niesamowite zjawisko może powstać, kiedy w powietrzu unoszą się krople wody i są oświetlane przez światło słoneczne ? padające koniecznie z tyłu obserwatora pod kątem do poziomu mniejszym niż 40 stopni. Krótko mówiąc ? przed nami ma padać deszcz lub muszą unosić się w powietrzu krople wody, a za nami powinno świecić słońce. W ostatnich dniach nietrudno o takie warunki ? jest ciepło, często pada deszcz, a chwilę potem zza chmur na chwilę wyłania się słońce.

Warto też mieć w pamięci, że niekiedy obok na niebie pojawia się druga, słabsza tęcza. To świetny, rzadki motyw do sfotografowania.

Filtr Polaryzacyjny

Przy fotografowaniu tęczy bez filtra polaryzacyjnego ani rusz. Pochłania on rozproszone światło w atmosferze, co sprawia, że kolory na zdjęciu stają się bardziej nasycone. W przypadku fotografowania nieba oznacza to, że jego kolor staje się ciemniejszy, a chmury pozostają białe. Stosując taką nakładkę można dostrzec także zmiany w oddaniu błysków oraz kontrastów na fotografii. Dzięki tym efektom tęcza nabierze pięknych, intensywnych kolorów. Najlepiej założyć ?polaroida? na obiektyw i przekonać się samemu. Najtańsze filtry kosztują ok 40-50zł, droższe to już wydatek ok 150-250zł.

Ekspozycja i statyw

Niestety, filtr polaryzacyjny zabiera trochę światła, zazwyczaj około 1-1,5 stopni EV. Oznacza to konieczność zastosowania mniejszej przysłony lub dłuższego czasu naświetlania, co często zmusza do skorzystania ze statywu, który przyda się także z kilku innych powodów. Tęcze często występują w pochmurne, ciemne dni. Mniej światła to dłuższe czasy naświetlania. Warto też zastosować wysoką wartość przysłony, co spowoduje dużą głębię ostrości na zdjęciu. Innym słowem ? większość obiektów na fotografii wyjdzie wtedy ostra.

Kompozycja

Każdy może sfotografować tęcze, ale nie każdy zrobi to umiejętnie. Jednym z kluczy do sukcesu jest kadrowanie z głową (na ziemi, a nie w chmurach). Komponuj fotografię pamiętając o głównych zasadach kadrowania, np. zasadzie trójpodziału (główny punkt zdjęcia, ułożenie linii oraz horyzontu) czy prostych horyzontach.

Nad czym zastanawiasz się patrząc na tęczę? Na pewno podziwiasz jej wspaniałe kolory. Ale wiele osób często szuka punktu, w którym tęcza się zaczyna. Warto zwrócić na to uwagę podczas fotografowania tego optycznego fenomenu i przybliżyć kadr w kierunku tego punktu.

Jeśli już mówimy o przybliżaniu na zdjęciu to zastanów się nad różnymi perspektywami, z których możesz sfotografować tęczę. Obiektyw szerokokątny pozwala uchwycić dużą część tęczy wraz z krajobrazem, w którym ona występuje. Krajobraz musi być jednak warto pokazania. W zależności od wielkości tego kolorowego łuku oraz otoczenia warto skorzystać z obiektywu z większą ogniskową, tzw. zoomu. Przybliżenie da dobry efekt zwłaszcza wtedy, gdy możesz sfotografować jakiś szczególny obiekt współgrający z tęczą, np. samolot lub ptaki przelatujące w tle. To również dobra metoda na uchwycenie początku tęczy.

Możesz też spróbować podejść do sprawy kreatywnie i zabawić się z krajobrazem wokół tęczy. Na zdjęciu powyżej ktylerconk z Flickr'a sfotografował podwójny, barwny łuk układający się w tym samym kierunku, co zakręcająca droga. Fotografii smaczku dodaje znak ostrzegawczy, złożony z trzech strzałek oraz kilkukilometrowe linie na jezdni. Dobieraj elementy fotografii z głową i pomysłem, szukaj analogii pomiędzy tęczą, a otoczeniem. Kreatywność może sprawić, że Twoja fotografia pozytywnie wyróżni się na tle innych.

Tło

Ostatnim, ale bardzo ważnym elementem jest tło, na którym fotografujesz tęczę. Idealne tło nie przeszkadza w odbiorze piękna tęczy i wydobywa z niej soczyste, kontrastowe kolory. Zazwyczaj nie mamy możliwości zmiany fotografowanego krajobrazu, ale możesz zmienić kąt położenia aparatu, miejsce wykonywania zdjęcia lub perspektywę. Czasem pomaga.

Te proste reguły mogą uporządkować Twoje zdjęcie i sprawić, że będzie czytelne dla każdego.