Przełomowe zdjęcie czarnej dziury. AI rzuca nowe światło

Mijają cztery lata od prezentacji pierwszego w historii zdjęcia czarnej dziury. Naukowcy wykorzystali sztuczną inteligencję, aby wyostrzyć to zdjęcie. Efekt sprawia, że trzeba zmienić swoje wyobrażenia o tym obiekcie.

W 2019 roku naukowcy zaprezentowali pierwsze w historii zdjęcie czarnej dziury. Do dziś robi olbrzymie wrażenie, nawet pomimo tego, że na dobrą sprawę przypomina zwykłą plamę. Teraz sztuczna inteligencja poprawiła tę kosmiczną fotografię. Technologia uczenia maszynowego PRIMO (principal-component interferometric modeling) umożliwiła wyostrzenie zdjęcia i zapewniła dokładniejsze niż kiedykolwiek wcześniej spojrzenie na czarną dziurę.

Zaprezentowane cztery lata temu zdjęcie było tak naprawdę owocem połączenia danych z siedmiu radioteleskopów. Pionierskie podejście umożliwiło przedstawienie obiektu oddalonego o 55 milionów lat świetlnych od Ziemi, ale nie było doskonałe. Przede wszystkim pojawiły się luki. Technologia PRIMO pozwoliła je wypełnić i tym samym uzyskać ostrzejszy obraz.

Nowy obraz lepiej pokazuje pełen zakres ciemnego obszaru w centrum obiektu. Każe też zmienić postrzeganie zewnętrznego pierścienia, który okazał się znacznie węższy niż można by przypuszczać.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

– Dzięki naszej nowej technice byliśmy w stanie osiągnąć maksymalną rozdzielczość – podsumowuje Lia Medeiros z Institute for Advanced Study, główna autorka badania, którego wyniki zostały opublikowane w The Astrophysical Journal Letters. – PRIMO stanowi nowe podejście do trudnego zadania, jakim jest tworzenie obrazów z obserwacji EHT.

EHT, czyli Teleskop Horyzontu Zdarzeń – to właśnie dzięki niemu możliwe było uzyskanie tej przełomowej fotografii. Przedstawia ona gigantyczną czarną dziurę, znajdującą się w centrum galaktyki Messier 87. Sieć radioteleskopów obserwuje też oczywiście inne obiekty.