Jak działa migawka? Proste wyjaśnienie dla początkujących fotografów

Migawka to jeden z kluczowych elementów aparatu fotograficznego, która jest odpowiedzialna - w najprostszych słowach - za to, jak naświetlona zostaje nasza fotografia. Jak działa migawka i jak wpływa na finalne zdjęcie - szczegółowo wyjaśnimy w naszym krótkim poradniku.

Migawka reguluje ilość światła, jakie pada na matrycę, kiedy wykonujemy zdjęcie. Innymi słowami, jest to ta część aparatu, która służy do odsłaniania i zasłaniania z powrotem materiału światłoczułego w celu prawidłowej ekspozycji. Im dłuższe otwarcie migawki - tym więcej światła pada na matrycę.

Migawka szczelinowa to dwie mikroskopijne kurtyny, które zasłaniają materiał światłoczuły. Znajduje się tuż pod filmem lub matrycą. Kurtyna otwiera się, gdy naciskamy spust migawki i zamyka się od razu lub z opóźnieniem tworząc szczelinę - w zależności od wybranego przez nas trybu. W tym samym czasie na materiale rejestrowany jest obraz.

Migawka odpowiada za czas naświetlania, czyli jeden z parametrów "trójkąta ekspozycji", tuż obok wartości przysłony (otwory względnego) oraz czułości ISO. Wszystkich początkujących fotografów, zachęcamy, do zapoznania się z bardziej szczegółowymi poradnikami na temat prawidłowej ekspozycji:

• Podstawy fotografii: Ekspozycja, czyli jak dobrze naświetlić zdjęcie
• Jak dobrze naświetlać zdjęcia - wideoporadnik
• Jak robić dobre zdjęcia przy długim czasie ekspozycji?
• Dla początkujących: Po co jest korekta ekspozycji?

Migawka, migawce nie równa a wraz z rozwojem technologii, fotografowie mogą korzystać z różnych rozwiązań dostępnych na rynku. Wśród nich znajdziemy migawki mechaniczne, jak i elektroniczne i hybrydowe. Wśród modeli mechanicznych wyróżniamy:

• Migawka szczelinowa - stosowana jest obecnie w większości aparatów - zarówno w lustrzankach, jak i bezlusterkowcach;
• Migawka centralna - zwana również irysową, dzisiaj występuje głównie w kompaktowych aparatach cyfrowych z niewymienną optyką i obiektywach do tradycyjnych aparatów średnio- i wielkoformatowych;
• Migawka elektro-optyczna - opracowana w 1949 roku, niestety nie przyjęła się i dzisiaj niemal w ogóle nie jest stosowana;
• Migawka magneto-optyczna - również dziś nie jest powszechnie stosowana.

Czym się różnią? Najprościej mówiąc, migawki szczelinowe wykorzystywane są we współczesnych aparatach z wymienną optyką, a centralne to relikt przeszłości, chociaż wraz z migawkami listkowymi znajdziemy je w kompaktach z niewymiennymi obiektywami.

Z kolei w aparatach w smartfonach znajdziemy przede wszystkim migawki elektroniczne. Te możemy spotkać także w aparatach kompaktowych i bezlusterkowcach. Migawki elektroniczne odblokowują poszczególne linie pikseli, zamiast "mechanicznego" zasłonięcia materiału światłoczułego i w ten sposób rejestrują obraz. Może się to wiązać z efektem rolling shutter, o którym przeczytacie więcej w osobnym artykule.

Migawki hybrydowe łączą w sobie cechy obu wyżej opisywanych rozwiązań i były stosowane w niektórych prostszych lustrzankach. Zaletą hybrydowego rozwiązania jest możliwość zastosowania tańszej migawki mechanicznej, przy jednoczesnym zachowaniu prędkości reakcji migawki elektronicznej. Ze względu na doskonałość współczesnych podzespołów raczej się ich nie stosuje i po prostu aparaty są wyposażone w dwa mechanizmy. Kiedyś mieliśmy do czynienia z tzw. "trybem cichej migawki", dziś są to tryby migawki mechanicznej oraz elektronicznej.

Ilość gwarantowanych cykli, czyli parametr mówiący o tym, jak długo będzie sprawna migawka, jest jednym z ważniejszym, kiedy zastanawiamy się, jaki aparat kupić. O ile nie jest to parametr tożsamy z jakością wykonywanych zdjęć, to gwarantuje, ile zdjęć jesteśmy w stanie zrobić, zanim migawka ulegnie (możliwemu) uszkodzeniu.

Po więcej porad dla początkujących fotografów zajrzyjcie do naszych innych poradników:

• Co to jest balans bieli? Podpowiadamy, co musisz wiedzieć Poradnik
• Co to jest przysłona i jak działa? Poradnik dla początkujących
• Rodzaje i wielkości matryc - wszystko, co powinieneś wiedzieć poradnik