Jak sprawdzić przebieg migawki w aparacie?

Producenci, projektując mechanikę migawki i lustra, przewidują, na ile cykli powinna wystarczyć. W przypadku aparatów profesjonalnych jest to zazwyczaj 100–300 tys. cykli. W amatorskich konstrukcjach jest to ok. 50–100 tys. zdjęć. Lepiej nie kupować używanego amatorskiego aparatu o przebiegu 80–90 tysięcy zdjęć, bo dość szybko możemy być narażeni na wymianę migawki. A to spory koszt — od kilkuset do nawet ponad tysiąca złotych, w zależności od modelu. Rozsądne przebiegi to 20–40 tys. zdjęć. Tylko jak sprawdzić przebieg aparatu?

Do sprawdzenia przebiegu migawki aparatu nie potrzebujemy RAW-a, wystarczy nawet mały JPEG, pod warunkiem, że nie jest pozbawiany informacji EXIF. Zdjęcia w formacie RAW też mają zapisaną informację EXIF, jednak trudniej ją odczytać - trzeba je najpierw wywołać odpowiednim programem, jak np. Adobe Camera RAW. Mając zdjęcie w formacie JPEG, pierwsze co warto zrobić, to spróbować odczytać informację ukrytą w EXIF-ie za pomocą systemowych aplikacji i szukać hasła „Shutter Count" albo „Image Count", które pokazują, ile zdjęć wykonał aparat.

W przypadku lustrzanek Nikona ta metoda działa całkiem dobrze. Dla pewności sprawdziłem kilka modeli, od mojego D610 i D7100 przez najnowsze amatorskie D5600 i D3400, które miałem okazję testować. Warto też dodać, że aparaty Nikona liczą film jako jedną klatkę, więc liczba wykonanych zdjęć może nie odpowiadać czasowi, jakiego spodziewamy się, sądząc po pracy, którą wykonała matryca.

W takim przypadku polecam wykonać zdjęcie na długim czasie ekspozycji i sprawdzić, czy aparat ma dużo tzw. hot pikseli, czyli pikseli, które są wypalone. Duża ich liczba świadczy o zużyciu matrycy i nie pomoże nawet ich mapowanie. Taki aparat lepiej omijać z daleka, ktoś używał go do filmowania albo ekstremalnie długich czasów ekspozycji.

Drugą popularną metodą sprawdzania przebiegu migawki jest po prostu skorzystanie z darmowych serwisów on-line jak www.camerashuttercount.com czy www.shuttercounter.com. Wspierają one dużą liczbę aparatów różnych producentów, ogólnie nie ma problemów z nikonami i pentaksami.

Sprawdziłem model Pentaksa K1 w camerashuttercount i działa bez problemów, po liczbie wykonanych zdjęć mogę stwierdzić, że rzeczywiście mieliśmy go jako jedni z pierwszych na świecie. Aplikacja shuttercounter, poza liczbą wykonanych zdjęć, pokazuje także wszystkie informacje, jakie znajdziemy w EXIF-ie.

W przypadku Canona żadna z powyższych metod nie działa, ponieważ producent nie koduje takich informacji w danych EXIF. Żeby sprawdzić przebieg aparatu, musimy go podłączyć do komputera i ustalić przebieg w aplikacji takiej, jak np. darmowy EOSInfo na Windowsa czy FreeShutterCounter lub kosztujący 3 euro ShutterCount. Zanim jednak ściągniemy aplikację, warto sprawdzić, czy nasz aparat widnieje na liście wspieranych urządzeń. Może być ciężko z najnowszymi modelami, takimi jak EOS-1D X Mark II, 5DS, 5DS R, 5D Mark IV, 80D, 750D, 760D i 1300D. Canon pozbawił je takiej funkcjonalności.

Sprawdziłem program EOSInfo z Canonem EOS 5D Mark II i wszystko działa jak w opisie. Jednak, żeby sprawdzić liczbę wykonanych zdjęć, trzeba podłączyć aparat do komputera. A to oznacza, że musimy ten aparat mieć w rękach, co może być utrudnione np. przy kupowaniu używanego korpusu przez internet.

Podobnie wygląda sytuacja z aparatami marki Sony. Nie jest tak łatwo dobrać się do informacji na temat przebiegu migawki. Z pomocą przyszedł mi Dave Dugdale, który zamieścił na YouTubie krótki filmik na ten temat. Dave poleca stronę www.picmeta.com, która pozwala na ściągnięcie darmowej aplikacji „Picture Information Extractor" działającej pod Windowsem. Program umożliwia, po podłączeniu aparatu albo wgraniu zdjęć, rozszyfrowanie informacji z danych EXIF. W zakładkach wyszukujemy hasło Image Count i gotowe.

Dobrym rozwiązaniem, które sprawdziłem na aparatach Sony NEX-6 i NEX-3N, jest też www.shuttercounter.com, o którym pisałem wcześniej, jednak w wypadku aparatów Sony warto wgrać RAW-y i nie zrażać się, że aplikacja pisze początkowo, że nie znalazła informacji o przebiegu. Należy zajrzeć do EXIF-a i odnaleźć hasło „Image Count", a okaże się, że wszystko zostało zapisane

Olympus też jest firmą, która nie jest wspierana przez aplikacje on-line. Chcąc dowiedzieć się, jaki przebieg ma migawka, musimy zagłębić się w menu aparatu. Dobrze obrazuje to filmik użytkownika „Apotelyt", który na przykładzie Olympusa E-M1 pokazuje, jak dostać się do informacji o przebiegu migawki. Aparat wyświetla liczbę wyzwoleń mechanicznej migawki pod symbolem H. Z ciekawości poprosiłem kolegę, który ma model OM-D E-M10, żeby sprawdził tę procedurę, rodem z konsoli do gier. Potwierdził, że wszystko się udało, więc spokojnie można ją zastosować.

Poniżej filmik z nowszym korpusem OM-D E-M1 Mark II, w którym liczba wykonanych zdjęć jest ukryta pod symbolem MS, czyli mechanical shutter.

Podobnie wygląda sytuacja z bezlusterkowacami Panasonika - musimy mieć aparat w swoich rękach i wykonać kombinację z "Mortal Kombat", żeby dostać się do informacji o liczbie wykonanych zdjęć. Po przejściu tej guzikologii, którą dobrze opisuje film poniżej, udało mi się odczytać przebieg migawki w Panasoniku Lumix GH3.

Niestety, jeżeli chodzi o Fujifilm, to nie udało mi się znaleźć wiarygodnego sposobu, który pozwalałby na sprawdzenie przebiegu migawki. Na większości grup Fujifilm pojawia się informacja, że liczbę zdjęć wykonanych migawką danego aparatu podaje jedynie oficjalny serwis producenta. Skontaktowałem się z Fujifilm Polska i ich przedstawiciel potwierdził mi, że przebieg migawki ich aparatów (poza serią X100) możemy sprawdzić tylko w serwisie.

Zazwyczaj internet przychodzi nam z pomocą, chyba że producent z jakichś powodów po prostu nie daje takiej informacji. Wtedy jesteśmy bezradni i musimy skorzystać z porady firmowego serwisu. Kupując droższy, używany aparat, warto wiedzieć, ile klatek zostało nim wykonanych, dzięki czemu będziemy wiedzieć, ile aparat nam posłuży bez problemów.